Δύο νέα βιβλία έχει έτοιμα για κυκλοφορία ο ανήσυχος ερευνητής της ιστορίας συμπολίτης δικηγόρος της πόλης μας Θεόδωρος Ε. Παυλίδης
Το πρώτο εξ 173 σελίδων, έχει τον τίτλο «ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ» και αναφέρεται όχι μόνο στο ιστορικό της Ανταλλαγής των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών του 1923, αλλά και στις κοινωνικές και νομικές διαστάσεις του ζητήματος. Δυστυχώς η Ανταλλαγή αφορά ένα ανθρώπινο δράμα το οποίο στηρίχθηκε σε διακρατική Σύμβαση, ανομιμοποίητη από κάθε πλευρά.
Εκτός τούτων, το βιβλίο αναφέρεται στην αποκατάσταση των προσφύγων, εκ μέρους του Ελληνικού κράτους και διερευνά τα ζητήματα κυριότητας επί των Ανταλλάξιμων Μουσουλμανικών Κτημάτων, η αμφισβήτηση επί των οποίων εκ μέρους των προσφυγικών Σωματείων, φτάνει μέχρι της μέρες μας.
*
Το δεύτερο βιβλίο με τον τίτλο «ΟΙ ΤΟΠΟΙ ΜΑΣ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΑΣ» συγκροτείται από 590 σελίδες και αποτελείται από δύο μέρη.
Το πρώτο μέρος (σελ. 1 – 132) αναφέρεται σε όλους τους οικισμούς του Ν. Κιλκίς, περιγράφοντας τους με τα παλαιά (οσμανικά) και νέα (σημερινά) τους ονόματα.
Το ενδιαφέρον είναι ότι στο βιβλίο δεν αναφέρονται μόνο τα γνωστά χωριά που συναπαρτίζουν τους ΟΤΑ του Νομού, αλλά κατονομάζονται κυρίως οι μικροί οσμανικοί συνοικισμοί οι οποίοι στο σύνολο τους, είτε εξαφανίσθηκαν παντελώς, είτε ελάχιστα μόνο ερείπια έχουν απομείνει στον πρότερο χώρο ύπαρξή τους.
Η καταγραφή των εγκαταλειφθέντων αυτών συνοικισμών έχει την ιδιαίτερη σημασία της δεδομένου ότι συμβάλλει καθοριστικά στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης της περιοχής.
Τους ανθρώπους αυτών των οικισμών, τους πρόλαβαν οι συμπατριώτες μας που ήρθαν εδώ με την Ανταλλαγή και από τις πληροφορίες τους, σε συνδυασμό με άλλες πηγές, γνωρίζουμε τη δημογραφική και εθνοτική σύνθεση αυτών (οικισμών).
Θεωρώ ότι για τους συμπολίτες μας, έχει σημασία να γνωρίζουν ποια χωριά ή οικισμοί (μαχαλάδες) εκατοικούντο από Τούρκους, Βούλγαρους ή Σέρβους και αποτελεί χρέος τους να διαφυλάξουν και αναδείξουν τα όποια υπολείμματα πολιτισμού των ανθρώπων αυτών έχουν απομείνει στην περιοχή τους (νεκροταφεία, εκκλησίες, τζαμιά, βρύσες, κτήρια).
Για τον πολιτισμό άλλως τε ενός Λαού, ή του δεν είναι σοβαρό να μη γνωρίζει το τοπωνύμιο του χωριού ή του γειτονικού οικισμού στην πορεία τουλάχιστον του τελευταίου αιώνα.
*
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου (σελ. 133 – 590) αναφέρεται στους τόπους προέλευσης και εγκατάστασης των Ανταλλάξιμων προσφύγων στο Νομό Κιλκίς.
Είναι ένα επίπονο ερευνητικό έργο μιας 4ετίας και περιλαμβάνει 12.500 ονόματα Ανταλλάξιμων προσφύγων περιγράφοντας από ποιο χωριό της Μικράς Ασίας ή Θράκης έφυγαν και σε ποιο χωριό του Ν. Κιλκίς εγκαταστάθηκαν.
Αναμφισβήτητα το βιβλίο αποτελεί πηγή για τις νέες γενιές, για τον τόπο προέλευσης των παππούδων τους, αλλά και για τα ονόματα των προπαπούδων τους τα οποία εν πολλοίς σήμερα αγνοούν.
*
Και τα δύο βιβλία αφορούν τον πληθυσμό του Νομού μας, δεδομένου ότι αναφέρονται στην προσφυγιά, τις εστίες του, την ιστορία του και τον πολιτισμό τους.
Είναι περισσότερο από προφανές ότι και τα δύο βιβλία εμπίπτουν στην σφαίρα ενδιαφέροντος των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).
Παρόμοιο όμως ενδιαφέρον ικανοποιεί και τους σκοπούς των προσφυγικών και πολιτιστικών Συλλόγων, δεδομένου ότι η ιστορία και ο πολιτισμός εμπίπτουν στις καταστατικές αρχές των Σωματείων αυτών.
Τέλος τα βιβλία με αντικείμενο σαν τα παραπάνω, δεν μπορούν να αφήσουν αδιάφορους ημικρατικούς οργανισμούς (ΔΕΥΑΚ, ΕΒΕ κ.λπ) και ιδιώτες (επιχειρηματίες και φορείς) δεδομένου ότι η συμβολή στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης δεν προνόμιο του Δημόσιου τομέα.
*
Τα δύο παραπάνω βιβλία του κ. Θεοδ. Παυλίδη, αν και έτοιμα καθ’ όλα, δεν έχουν εκδοθεί. Περιμένουν τον χορηγό τους προκειμένου να εκδοθούν και να κοσμήσουν στη συνέχεια τις βιβλιοθήκες των ενδιαφερομένων και πρωτίστως των φορέων του Νομού (Δήμων, κοινοτήτων, περιφέρειας, εκκλησιών, σχολείων, Συλλόγων, Ιδρυμάτων, Λεσχών κ.λπ.)
Ελπίζουμε ότι σε σύντομο χρόνο, θα εκδηλωθεί εκδοτικό ενδιαφέρον από κάποιον από τους παραπάνω φορείς ή ιδιώτες.