Τρίτη, 24 Δεκεμβρίου 2024, 3:40:23 πμ
Δευτέρα, 07 Οκτωβρίου 2024 10:14

Τάσος Ναούμης: Ένα χαρτί υγείας

Κάθε χρόνο ένα τρίτο των μαθητών της χώρας περνάει από υποχρεωτικό ιατρικό έλεγχο. Ο έλεγχος γίνεται με το ΑΔΥΜ (Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή). Πρόκειται για ένα έγγραφο, του οποίου η συμπλήρωση αφορά την πρόληψη και αποσκοπεί στην «προστασία και την προάσπιση της υγείας και της ζωής των μαθητών καθώς και την στήριξη αυτών με την λήψη ανάλογων μέτρων»’ (ΦΕΚ 1296/21-5-2014). Αυτός είναι ο στόχος της πολιτείας.

Το ΑΔΥΜ συντάσσεται από έναν και μόνο γιατρό (δεν χρειάζεται να τρέχουν οι γονείς σε διαφορετικές ειδικότητες) και αφορά τα εμφανώς υγιή παιδιά.

     Απαιτεί απαντήσεις σε συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο σχετικά με το οικογενειακό και το ατομικό ιστορικό του μαθητή, με την διατροφή και την συμπεριφορά του, συνεχίζει με πλήρη εξέταση του μαθητή και ολοκληρώνεται με την υπογραφή μιας γνωματεύσεως. Επομένως αποτελεί μια ολιστική προσέγγιση του παιδιού που αναζητεί παθολογικές ενδείξεις σχετιζόμενες με την σωματική υγεία και την ψυχική του ανάπτυξη. Το ΑΔΥΜ είναι υποχρεωτικό: για τα μικρά νήπια, για την Πρώτη και την Τετάρτη τάξη του Δημοτικού, την Πρώτη Γυμνασίου και την Πρώτη Λυκείου και έχει διάρκεια ισχύος τρία χρόνια. Το ΑΔΥΜ προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για να γίνει συζήτηση με τους γονείς για όσα θέματα τους απασχολούν (π.χ. την συμπεριφορά, την διατροφή), για να αναζητηθούν παθήσεις που δεν έχει κανείς την ευχέρεια να τις αναζητήσει όταν τα παιδιά προσέρχονται στα ιατρεία με πόνο ή πυρετό (π.χ. γίνεται έλεγχος οράσεως, αναζήτηση σκολιώσεως κλπ.) και δημιουργεί την ευκαιρία για να γίνει προγραμματισμός των εμβολιασμών. Είναι γνωστό ότι την εποχή που ζητούν τα σχολεία πιστοποιητικά συγχρόνως αυξάνεται και η διενέργεια των εμβολιασμών.

     Πρόκειται επομένως για ένα πολύ σημαντικό εργαλείο που βοηθά τον γιατρό να κάνει σωστά την δουλειά του, προς όφελος της υγείας των παιδιών. Πρόκειται επίσης για ένα μέσον επικοινωνίας μεταξύ του ιατρικού και του εκπαιδευτικού κόσμου που σέβεται απολύτως τα προσωπικά δεδομένα. Πράγματι, καμία ιατρική πληροφορία δεν διαρρέει από τον γιατρό προς τα σχολεία. Τα εύσημα για το ΑΔΥΜ, που με επιτυχία μπήκε στην ζωή μας, οφείλουμε να τα αποδώσουμε στον υφυπουργό παιδείας εκείνης της εποχής Συμεών Κεδίκογλου και την υφυπουργό υγείας Ζωή Μακρή που υπέγραψαν το σχετικό ΦΕΚ.

     Σε παλαιότερες εποχές, πάλι γινόταν έλεγχος των μαθητών αλλά λιγότερο συγκροτημένα, με αδιαφορία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και με πολλά ερωτηματικά σχετικά με την σκοπιμότητα του. Κάποια χρονιά μάλιστα (πριν από την κυκλοφορία του ΑΔΥΜ) ανάγκαζαν τους γονείς να επισκεφθούν ξεχωριστά έναν ορθοπεδικό και έναν καρδιολόγο, μετά έναν οφθαλμίατρο και στο τέλος έναν παιδίατρο προκειμένου να πάρουν το πιστοποιητικό. Εκείνη η διαδικασία έμοιαζε περισσότερο με συνδικαλιστική κατάκτηση προς οικονομικό όφελος των (ιδιωτών) γιατρών, παρά με παροχή φροντίδας υγείας προς την κοινωνία.

     Τον θετικό ρόλο που παίζει το ΑΔΥΜ, στην σημερινή του μορφή, θα πρέπει να τον τονίζουμε και να τον θυμίζουμε. Γιατί; Διότι δεν είναι απολύτως κατανοητός από όλους τους εκπαιδευτικούς και γι’ αυτό υποβαθμίζεται. Εκφράσεις όπως: «Να πας αυτό το χαρτί στον γιατρό να σου το υπογράψει» υπονοούν ότι το ΑΔΥΜ είναι απλώς μια επιπλέον γραφειοκρατική διαδικασία. Μια από τις πολλές και αχρείαστες που υπομένει καρτερικά η κοινωνία. Η σωστή έκφραση θα έπρεπε να είναι: «Να πάτε το παιδί σας στον γιατρό για να το εξετάσει και να συμπληρώσει και να υπογράψει την ιατρική βεβαίωση που σας δίνω».

     Επίσης, αν καταλάβαιναν την αξία του ΑΔΥΜ δεν θα έβαζαν ασφυκτικά χρονικά όρια για την συμπλήρωση του (για να είμαστε ειλικρινείς το ίδιο το ΦΕΚ ορίζει καταληκτική ημερομηνία στα τέλη Σεπτεμβρίου). Η υπογραφή του ΑΔΥΜ προϋποθέτει εξέταση, άρα απαιτεί τον ανάλογο χρόνο. Και είναι πρακτικά αδύνατον να εξεταστούν μόνο μέσα στον Σεπτέμβριο χιλιάδες μαθητές. Δεν προλαβαίνουν, όσο και αν πιέζουν οι εκπαιδευτικοί τούς γονείς και οι γονείς, με τη σειρά τους, τούς γιατρούς. Τα ΑΔΥΜ δεν είναι διαφημιστικά φυλλάδια για να τα μοιράζουν οι γιατροί στα περίπτερα.

     Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί (γυμναστές κυρίως) θεωρούν ότι το ΑΔΥΜ είναι μια απαλλαγή από τις τυχόν ευθύνες τους. Τις ευθύνες που μπορεί να τους ζητηθούν σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα υγείας κατά την γυμναστική. Πρόκειται περί λάθους! Πρώτον, διότι το ΑΔΥΜ δεν είναι ασφάλεια ζωής. Δεύτερον, διότι ο γιατρός δεν διαθέτει κρυφές μαντικές ικανότητες για να προβλέπει τα μέλλοντα να συμβούν. Κατά συνέπεια με το ΑΔΥΜ, που εχει τριετή ισχύ, κανένας γιατρός δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα προκύψουν ανατροπές στην υγεία των μαθητών στη διάρκεια της τριετίας. Και τρίτον, διότι ξεχνούν, ότι σύμφωνα με το ΦΕΚ, ο στόχος του ΑΔΥΜ είναι «η προστασία και η προάσπιση της υγείας και της ζωής των μαθητών». Η προστασία αναφέρεται γενικώς, όχι ειδικά καρδιολογικώς. Επομένως το ΑΔΥΜ δεν είναι μόνον ένας καρδιολογικός έλεγχος των μαθητών. Είναι αυτό, αλλά και πολύ περισσότερα.

     Η διαδικασία εκδόσεως του ΑΔΥΜ ξεκινά από το σχολείο. Γι’ αυτόν τον λόγο οι εκπαιδευτικοί θα έπρεπε να ενημερώνουν τους γονείς για ποιον λόγο ζητούν το ΑΔΥΜ και για ποιον λόγο απαιτείται ιατρική εξέταση για την έκδοσή του. Να τους εξηγούν ότι όπως πρέπει περιοδικά να ελέγχονται τα αυτοκίνητα στα ΚΤΕΟ, έτσι προβλέπεται περιοδικά να ελέγχονται και τα ελληνόπουλα στα ιατρεία.

     Μόνον έτσι οι γονείς θα πάψουν να εμφανίζονται (χωρίς να συνοδεύουν το παιδί τους!) στο ιατρείο, παρακαλώντας να πάρουν μια υπογραφή πάνω σε ένα έγγραφο, το οποίο ούτε διάβασαν ούτε κατάλαβαν την σημασία του. Και μόνον έτσι θα πάψουν να λένε ότι τους έδωσαν από το σχολείο ένα ‘χαρτί υγείας’ (!) το οποίο ο γιατρός οφείλει να υπογράψει.

 Τάσος Ναούμης - παιδίατρος, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.