Οι νεαροί ήταν Τούρκοι πολίτες απο χωριό της Τσάηγκαρα (Ριζαίου), παλαιοί γνώριμοι του Δημήτρη, που πληροφορήθηκαν οτι αυτός βρισκότανε στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο και είχανε έρθει να τον δουν. Όπως είναι γνωστό, στην περιοχή αυτή του Νομού Ριζαίου, όπως και σε πέντε ακόμη χωριά της Θοανίας (Τόνυα), οι κάτοικοι μιλούν την Ποντιακή διάλεκτο.
Και οι δύο νεαροί ήταν ενθουσιώδεις Πόντιοι και έδειχναν φανερά τον ενθουσιασμό τους που βρίσκονταν παρέα με άλλους Πόντιους απο άλλη Χώρα. Ο ένας μάλιστα διατηρεί δική του ιστοσελίδα στο ίντερνετ με την επωνυμία Alexios Komnenos.
Επειδή η επικοινωνία τους μαζί μου ήταν ευκολότερη (λόγω της γλώσσας), προκάλεσα συζητήσεις σχετικές με την παιδική τους ηλικία, το οικογενειακό τους περιβάλλον, την εκπαίδευση, τη γλώσσα, τις παραδόσεις, την κουζίνα, τους χορούς, τη μουσική, τα ήθη και έθιμα τους.
Ομολογώ οτι δεν βρήκα διαφορές απο τα βιώματα που εγώ έζησα στην Ελλάδα, δυο χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τους. Το πολιτισμικό περιβάλλον ήταν όμοια και απαράλλαχτα το ίδιο. Καμμιά διαφορά στην κουζίνα, τη μουσική, τις παραδόσεις και τα έθιμα. Οι όποιες αποκλίσεις ήταν φανερά αποτελέσματα των επιρροών που οι κρατικές συνθήκες και απο τις δύο πλευρές επέβαλαν ή τα νέα κοινωνικά δεδομένα διαμόρφωσαν.
Κατά τη συζήτηση, αυτό που ήταν άμεσα ορατό ήτανε οτι και οι δύο νεαροί (ας τους ονομάσουμε τυχαία Ρετσέπ και Χασάν) ανταγωνιζότανε στην Ποντιοσύνη τους. Διέκρινες μια προσπάθεια να αποδείξει ο ένας οτι ήταν περισσότερο Πόντιος απο τον άλλον.
Επειδή έχω πάει αρκετές φορές στα χωριά των Ρετσέπ και Χασάν, για να τους πειράξω τους είπα οτι οι συγχωριανοί τους στο περυσινό μας ταξίδι δεν μας είχανε φερθεί καλά. Συγκεκριμένα τους είπα οτι την ώρα που πίναμε τον καφέ μας στην παραλία του Ουζούνγκιόλ, έστησα αφτί στη συζήτηση Τούρκων που παραδίπλα πίνανε το τσάι τους και αντιλήφθηκα ότι μας κατηγορούσαν.
-«Α, εκείνοι νόμισαν οτι είστε Έλληνες», πετάχτηκε αυθόρμητα ο Ρετσέπ.
Που πάει να πει: «Αν ήξεραν οτι ήσασταν Πόντιοι θα σας έβλεπαν με άλλο μάτι».
Αυτή η αντίληψη του Ρετσέπ θέλει συζήτηση. Διότι έχει σημασία αν αυτή η άποψη είναι προϊόν δικής του σκέψης ή υποβολής τρίτων.
Η αντίληψη οτι οι κάτοικοι του Ιστορικού Πόντου είναι Πόντιοι και τίποτε άλλο βολεύει το κατέστημένο της Τουρκίας, έστω κι αν ο Πόντιοι αυτοί δεν είναι Τούρκοι.
Μεγαλύτερη σημασία έχει που δεν είναι Έλληνες. Μια Ποντιακή εθνότητα παραπάνω στις 72,5 που ήδη υπάρχουν στο Τουρκικό χάος, δεν βλάπτει.
Μια Ελληνική, όμως, μειονότητα στην βορειοανατολική εσχατιά της Τουρκίας, αποτελεί Ζήτημα. Και δεν είναι απίθανη μια τέτοια προοπτική, αφού η ιστορία και ιδιαίτερα η ύστερη (1916 – 1923) δίνει ερείσματα για κάτι τέτοιο.
Δεν φαίνεται να ενοχλεί τους Τούρκους το γεγονός οτι κάποιοι Πόντιοι (Τούρκοι πολίτες) αναζητούν την ταυτότητα τους. Για παράδειγμα, δεν φαίνεται να ενοχλεί τόσο που ο Omer Asan με το βιβλίο του Pontus Kültürü αναζητά την ταυτότητα του, όσο που η προσπάθεια του φέρει «συγκεκαλυμμένο» άρωμα Ελλάδας.
Δεν τους ενοχλεί τόσο που ο Özhan Öztürk εξέδωσε την δωδεκάτομη Ποντιακή εγκυκλοπαίδεία στην Τραπεζούντα. Τους ενοχλεί που στην εγκυκλοπαιδεία αυτή μπαίνει η φωτογραφία του Πόντιου (Έλληνα) αρχικαπετάνιου Ιστύλ Αγά (Στυλιανού Κοσμίδη), κι όχι του Πόντιου (Τούρκου) αρχιτσέτη Καχύα. (Για περισσότερες λεπτομέρειες οράτε βιβλίο μου με τίτλο «Το Ποντιακό Ζήτημα απο τη σκοπιά των Τούρκων», Εκδόσεις Αφων Κυριακίδη)
Σ’ αυτό το πνεύμα κινείται και ο φίλος μου Ιλιάς Καραγκιόζ (Ilyas Karagöz) απο τα Λιβερά της Ματσούκας, ο οποίος επαναστατεί στην ιδέα ότι οι περισσότεροι Τούρκοι ιστορικοί εμμένουν στην άποψη ότι οι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Πόντου προερχόμενοι απο τα όρη Αλτάυ της Κεντρικής Ασίας και δεν δέχονται οτι οι πληθυσμοί αυτοί είναι γηγενείς Ποντιακοί πληθυσμοί.
Πόντιοι, λοιπόν, ή Τούρκοι; Πόντιοι ή Έλληνες;
Ο Χασάν και ο Ρετσέπ φαίνεται οτι για την ώρα δεν μπορούν να απαντήσουν. Δεν ξέρουν ποιός, αλλά κάποιος τους μπερδέυει. Σίγουρα δεν είναι Τούρκοι. Αυτό το έχουν ξεκαθαρίσει μέσα τους. Δεν είναι όμως και Έλληνες. Αυτοί είναι γηγενείς Πόντιοι, Βυζαντινοί, απόγονοι της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών.
Όταν οι Ρετσέπ και Χασάν του Ιστορικού Πόντου πληροφορηθούν ποιοί ήταν αυτοί οι Κομνηνοί, τότε θα συνειδητοποιήσουν την Ελληνικότητα τους.
Είναι, όμως, ζήτημα εκπαίδευσης, είναι ζήτημα ιστορικών γνώσεων.
Για την ώρα πηγαίνουν σε ιδιωτικό φροντηστήριο να μάθουν Ελληνικά. Θέλουν να συναναστρέφονται με Έλληνες και να μάθουν κάθε τι το Ελληνικό.
-«Αν υπήρχε ένα Ποντιακό δορυφορικό κανάλι της Ελλάδας στραμμένο στον Ιστορικό Πόντο δεν θα κινδύνευε με αφανισμό η γλώσσα μας», λέει με παράπονο ο Ρετσέπ.
Κι έτσι ο Πόντιος το «γένος» Ρετσέπ, στηρίζει στην Ελλάδα την προστασία της Ποντιοσύνης του.
Ίσως γιατί έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί απο μόνος του οτι το Ποντιακό είναι (και) Ελληνικό.
Παρασκευή, 04 Δεκεμβρίου 2009 05:38
Θεόδωρος Παυλίδης : Πόντιος ή Έλληνας
Ανήμερα Αγ. Δημητρίου 2009, όταν κατέβηκα απο το δωμάτιο μου στη ρεσεψιόν μεγάλου ξενοδοχείου του Ακσαράϋ της Κωνσταντινούπολης, εκεί στη μεγάλη σάλα βρήκα τον συνταξιδιώτη και κοντοχωριανό μου Δημήτρη Ευθυμιάδη να κουβεντιάζει του καλού καιρού στην Ποντιακή διάλεκτο με δύο νεαρούς Τούρκους ηλικίας 25 – 30 ετών. Επειδή ομιλώ καλά την Τουρκική γλώσσα, κι οΔημήτρης γνώριζε τις Ποντιακές μου αναζητήσεις, με κάλεσε αμέσως στην παρέα τους, όπου η συζήτηση φούντωσε.