Το ιστορικό και φωτογραφικό λεύκωμα για την περίοδο 1912-1913 με τίτλο «100 χρόνια Ελευθερίας» του εκπαιδευτικού και συγγραφέα Χρήστου Ίντου παρουσιάστηκε το απόγευμα της Τετάρτης στο Συνεδριακό Κέντρο Κιλκίς από τον ίδιο τον συγγραφέα και τους κ. Παναγιώτη Φλωρίδη και Κώστα Ταλαμπίρη.
Το λεύκωμα εκδόθηκε από την Αντιπεριφέρεια Κιλκίς με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων από την απελευθέρωση του Κιλκίς και όπως δήλωσε ο συγγραφέας αποτελεί επιτομή δυο προγενέστερων μελετών του για την τοπική ιστορία εκείνης της περιόδου στο Κιλκίς και στην Παιονία.
Το εκδοθέν λεύκωμα, πέραν της ιστορικής αναφοράς στα γεγονότα, είναι πλουτισμένο με αφηγήσεις πρωταγωνιστών και διανοούμενων, διπλωματών της εποχής, με φωτογραφικό και εικαστικό υλικό και με κείμενα μεγάλων λογοτεχνών, πολλοί από τους οποίους πήραν το ντουφέκι και πολέμησαν σε εκείνη την εποποιία.
Με την ευκαιρία οφείλουμε και πάλι να εξάρουμε το ήθος και τη σεμνότητα του φίλεργου και πολυμαθούς συγγραφέα Χρήστου Ιντου, που στη σύντομη αναφορά του, πέραν των ευχαριστιών στους συντελεστές της έκδοσης, τόνισε ότι η συγγραφή του βιβλίου αυτού, όπως και των προγενέστερων, αποτελεί εκπλήρωση χρέους προς τον εαυτό του και τους συμπατριώτες του, χωρίς καμιά απολύτως χρηματική απολαβή.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ειρήνη Αγαθοπούλου και περί τους 100 συμπολίτες μας. Χαιρέτισαν: ο μητροπολίτης Πολυανής και Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ, ο αντιπεριφερειάρχης Χρήστος Γκουντενούδης, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής «Κιλκίς 100 χρόνια» Τάσος Αμανατίδης και ο περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας. Ο τελευταίος άδραξε την ευκαιρία για να ανακοινώσει ότι λίαν συντόμως ξεκινούν τα δυο μεγάλα οδικά έργα στο νομό, ο δρόμος Νέας Σάντας - Θεσσαλονίκης και η είσοδος στο Κιλκίς. Παρόντες ήταν επίσης ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Παύλος Τονικίδης, ο τέως περιφερειάρχης Παν. Ψωμιάδης κ.α.
Παρουσίαση Π. Φλωρίδη
Όταν μου ανατέθηκε από την Περιφερειακή Ενότητα να κοιτάξω τα κείμενα του βιβλίου που παρουσιάζεται σήμερα, ασφαλώς και δεν περίμενα την τιμή να αναγραφεί το όνομά μου στο εσώφυλλο του πονήματος αυτού του Χρήστου Ίντου. Με τον βαρύ τίτλο «Επιμέλεια κειμένων». Ήταν τελικά ένας απρόσμενος τρόπος για να μείνω κι εγώ στην ιστορία με την συμπλήρωση μάλιστα των 100 χρόνων Ελευθερίας της γενέτειράς μου.
Εννοείται βέβαια ότι ο τίτλος «επιμέλεια κειμένων» δεν έχει καμιά επαφή με την πραγματικότητα.
Αλοίμονο αν τα κείμενα του Χρήστου Ίντου χρήζουν επιμέλειας. Ηταν απλά μια δεύτερη και τρίτη ματιά στο κείμενο χωρίς καμμιά ουσιαστική παρέμβαση.
* Για το συνολικό μέχρι σήμερα έργο του Χρήστου θα χρειαζόντουσαν πολλές ημέρες παρουσίασης.
Στη συνολική παρουσίαση του συγγραφικού έργου υφίσταται και μια άλλη, αξεπέραστη δυσκολία η οποία απαγορεύει την επιτομή.
Και αυτό γιατί το έργο δεν είναι μονοθεματικό. Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό βέβαια είναι η ιστορική έρευνα και παρουσίαση, αλλά η θεματογραφία απλώνεται από τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια υποβοήθησης της διδασκαλίας, μέχρι την περιγραφή ιστορικών γεγονότων με ακρίβεια, αυστηρότητα, αντικειμενικότητα. Αυτά τα τρία στοιχεία θα μπορούσαν να περιληφθούν στον τίτλο μιας απόπειρας επιτομής του συγγραφικού έργου του Χρήστου Ίντου.
Ο ίδιος ο συγγραφέας όμως μας έδωσε ένα σπουδαίο υπόδειγμα επιτομής, όταν το 1994 συνεργάσθηκε με τον επίσης συμπατριώτη μας λαμπρό φιλόλογο Βασίλη Χαραλαμπίδη.
Τότε μαζί με τον αείμνηστο μας χάρισαν μια εξαιρετική επιτομή της ιστορικής παρουσίας και πορείας του νομού μας από τα πρώτα χρόνια καταγραφής του ιστορικού του ίχνους μέχρι τις μέρες μας. Το βιβλίο «Η περιοχή του Κιλκίς από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα». είναι το ιστορικό στίγμα του νομού μας. Και ίσως κάποια στιγμή θα πρέπει να αποφασισθεί η συμπερίληψη του στη διδακτέα ύλη των σχολείων του νομού. Ειδικά σήμερα με τις ανιστόρητες εξάρσεις κάποιων γειτόνων, θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο.
Το τελευταίο βιβλίο του Χρήστου Ιντου που παρουσιάζεται σήμερα, έχει μια επιπλέον ιδιαιτερότητα η οποία πολύ σοφά περιγράφεται στον τίτλο. Εκτός δηλαδή από το καθαρά ιστορικό αφηγηματικό μέρος, τα “100 χρόνια ελευθερίας” αποτελούν ένα πλούσιο λεύκωμα με φωτογραφικά ντοκουμέντα. Κοντά σ’ αυτά και τα σπουδαία εικαστικά-ζωγραφικά έργα που αποπνέουν το πάθος και την ένταση των πολεμικών επιχειρήσεων της μεγάλης εποποιίας του 1912-13. Και τα χαρακτηριστικά του λευκώματος θα μπορούσαν να αποτελούν από μόνα τους ξεχωριστό έργο και σπουδαίο συλλεκτικό αντικείμενο. Πολλά από τα στοιχεία του λευκώματος αποτελούν κομμάτια του πολύτιμου οικογενειακού θησαυρού της ιστορικής οικογένειας Ιντου.
Στην παράθεση των ιστορικών στοιχείων ο συγγραφέας ακολουθεί την τακτική του αποστασιοποιημένου παρατηρητή-αφηγητή. Τα καταφέρνει περίφημα παρά το γεγονός ότι η περιγραφόμενη ιστορική συγκυρία, αφορά στον τόπο καταγωγής και δράσης του, και κυρίως στην αγαπημένη πατρίδα του, τη Γουμένισσα.
Ο Χρήστος Ιντος αποφεύγει την ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων. Η ερμηνεία των αιτιών και των αποτελεσμάτων συνιστά την πλέον δύσκολη και, εξ αυτού του λόγου την πλέον επικίνδυνη παράμετρο της ιστορικής έρευνας.
Πέρα από την παράθεση βασικών κινητηρίων αιτιών, όπως το αιώνιο πάθος για την Μεγάλη Βουλγαρία, ο συγγραφέας αποφεύγει να καταθέσει τις προσωπικές του απόψεις για το αίτιο και το αποτέλεσμα. Αφήνει ανεπηρέαστο τον αναγνώστη να σχηματίσει τη δική του εικόνα, χωρίς να επηρεάζεται από μια ενδεχόμενη μεροληπτική άποψη του συγγραφέα. Ο αναγνώστης, κάνοντας κτήμα του τα αδιαμφισβήτητα ιστορικά ντοκουμέντα, ενδεχομένως να πραγματοποιήσει και μια δική του προσωπική έρευνα και πιθανόν να καταλήξει στον ίδιο τον ερευνητή-συγγραφέα. Ο Χρήστος Ιντος, εν τέλει, αφήνει το ρόλο του Θουκιδίδη για άλλους.
Με τη συγγραφική στάση του αυτή ο Χρήστος προσφέρει μια πολύτιμη, όσο και απαραίτητη υπηρεσία. Προσφέρει την πρώτη ύλη, την πρωτογενή παραγωγή στον ιστορικό του παρόντος και του μέλλοντος.
Στον ιστορικό όμως τον επιστήμονα και όχι τον αυτόκλητο και, προ πάντον, αυτοδίδακτο. Ενα είδος που τα τελευταία χρόνια ευδοκιμεί στη χώρα μας, ασχολούμενο κυρίως με την ιδιαίτερη ιστορία των διαφόρων προσφυγικών ομάδων του Εθνους. Ισχυρό παράδειγμα οι απίστευτα πολλοί συγγραφείς της ιστορίας και των παθών του Έλληνισμού του Πόντου. Ο κίνδυνος από αυτούς τους αυτοδίδακτους ιστορικούς έγκειται στο ότι με την άγνοιά τους μπορούν άνετα να διολισθήσουν στην ιστορική παραχάραξη, προσφέροντας άθελά τους, πολύτιμα όπλα στους καιροφυλακτούντες επαγγελματίες παραχαράκτες της Ελληνικής Ιστορίας.
Στα “100 χρόνια ελευθερίας” ο συγγραφέας αποφεύγει ακόμη και τη διθυραμβική αναφορά στο εξωπραγματικό πάθος και την ένταση που κυριάρχησαν στην πρωτοφανή εποποιία. Τα κυρίαρχα στοιχεία των αγώνων για τον τελικό στόχο, έρχονται να τα αποτυπώσουν πολλοί σύμμαχοι του συγγραφέα: Από τα τηλεγραφήματα των αποσβολωμένων διεθνών ανταποκριτών, όπως ο Κρώφορντ Πράις των TIMES, τα τηλεγραφήματα των Διοικητών των Μεραρχιών, και μέχρι τα τηλεγραφήματα του Πρωθυπουργού Βενιζέλου και Βασιλιά Κωνσταντίνου, όλα αποπνέουν πάθος, ένταση, ανυποχώρητο πείσμα.
Κυρίως όμως, το κινητήριο πάθος αποτυπώνεται στις επιστολές πολεμιστών όλων των βαθμίδων, προς τα φιλικά τους πρόσωπα, κυρίως τις συζύγους τους. Τόσο στις επιστολές των απλών αγράμματων στρατιωτών, μέχρι τις επιστολές του πρώτου Διοικητή της 10ης Μεραρχίας Συνταγματάρχη Λεωνίδα Παρασκευόπουλου, αποτυπώνεται με λυρισμό, συναίσθημα αλλά απόλυτο πείσμα, η απόφαση και η σιγουριά για την τελική επικράτηση.
Στο βιβλίο-λεύκωμα παρατίθενται επίσης κείμενα σπουδαίων λογοτεχνών που έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις στο Κιλκίς και την ευρύτερη περιοχή. Πόσο καλύτεροι εργάτες του λόγου θα μπορούσαν να αποτυπώσουν τα συμβαίνοντα στο χώρο αλλά και στην ψυχή από το Στρατή Μυριβήλη, τον Βασίλη Ρώτα, το Σπύρο Μελλά, το Γ. Βαφόπουλο, τον δημοσιογράφο λογοτέχνη Νίκο Καρβούνη, το Γάλλο ανταποκριτή Ζαν Λεν, τον πατέρα Καλλίμαχο;
Στα “100 χρόνια ελευθερίας” ο Χρήστος Ιντος παραθέτει τηλεγραφικά, στην αρχή του βιβλίου και όχι στο τέλος, την αδιαμφισβήτητη αλήθεια. “Στη Μάχη του Κιλκίς έπρεπε ένας απ’ τους δύο να κερδίσει με κάθε τρόπο. Κρινόταν το αποτέλεσμα του Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου και η έκβαση του Δευτέρου. Οπως βέβαια και το μέλλον της περιοχής”. Και τότε πέρα από κάθε λογική νίκησαν οι Ελληνες, Στα επόμενα χρόνια το κατόρθωμα επαναλήφθηκε. Παράλληλα όμως, και κάτω από ευνοϊκότερες συνθήκες, τα ελληνικά όπλα είτε εσίγησαν από Εθνοκτόνες Διεθνείς Συνθήκες, είτε εστράφησαν εναντίον αλλήλων. Ο νομός μας το έχει πληρώσει ακριβά αυτό.
Στα αμέσως επόμενα χρόνια των Βαλκανικών Πολέμων, η πορεία δεν ήταν η αναμενόμενη. Με αποτέλεσμα το Ελληνικό Κράτος να ολοκληρωθεί γεωγραφικά, αλλά ο Ελληνισμός να απολέσει τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του, να συρρικνωθεί και σήμερα να αποτελεί το γεωγραφικό χώρο που ο Χρήστος Γιανναράς αποκαλεί Ελληνόμορφο κρατίδιο, ή Ελλαδιστάν.
Είναι σίγουρα εκ του περισσού να επισημάνουμε για άλλη μια φορά ότι ο Χρήστος Ίντος είναι ένας ακούραστος εργάτης των γραμμάτων, ένας επίμονος και μεθοδικός σκαπανέας της Ιστορίας.
Προσωπικά αυτά μπόρεσα να συλλέξω από το βιβλίο του Χρήστου διαβάζοντάς το σε κάποια σημεία ανάμεσα και πίσω από τις γραμμές. Τον ευχαριστώ για την τιμή να με επιλέξει ως ένα εκ των παρουσιαστών του βιβλίου και του εύχομαι υγεία και δύναμη για νέα λαμπρά έργα.
