Μια
εκδήλωση με έντονο ιστορικό συμβολισμό πραγματοποιήθηκε στη Νιζόπολη
της Πελαγωνείας, στη γειτονική Π.Γ.Δ.Μ. Αντιπροσωπεία Μεγαλολιβαδιωτών
με τους πολιτιστικούς συλλόγους των
Μεγαλολιβαδιωτών της Θεσσαλονίκης και των Γυναικών Λιβαδίων Πάικου «οι
Αρμάνες» με τα χορευτικά τους συγκροτήματα, συμμετείχαν κατόπιν
πρόσκλησης του προξενείου της Ελλάδας στο Μοναστήρι, στην εκδήλωση των
εγκαινίων της αναστήλωσης του ιστορικού ελληνικού σχολείου Νιζοπόλεως.
Η ελληνοβλαχική κοινότητα της Νιζόπολης βρίσκεται 8χλμ νότια του Μοναστηρίου στις υπώρειες του όρους Περιστέρι. Στα πλαίσια του προγράμματος της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης και Συνεργασίας (ΥΔΑΣ) το Ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών σε συνεργασία με τις αρχές της γειτονικής χώρας και την Κοινότητα της Νιζόπολης ανέλαβε την ανακαίνιση του ιστορικού σχολείου.
Το ελληνικό σχολείο της Νιζόπολης χτίστηκε το 1870. Η κτητορική επιγραφή στο αέτωμα του κτηρίου αναφέρει « ενδελεχεί μερίμνη και αγρύπνω επιστασία Μητροπολίτου Πελαγωνείας ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ ανηγέρθη η σχολή αύτη χορηγούντος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δ. ΜΠΕΜΠΗ».
Ο ευεργέτης της κοινότητας Κωνσταντίνος Μπέμπης διατηρούσε την εποχή εκείνη επιχειρήσεις στο Ρουχτσούκ της Ρουμανίας. Το λαμπρό σχολικό συγκρότημα στέγασε αρρεναγωγείο, παρθεναγωγείο και νηπιαγωγείο. Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, το 1908 φοιτούσαν στα τρία παραπάνω σχολεία 173 μαθητές, μαθήτριες και νήπια με πέντε δασκάλους και δασκάλες. Αυτοί ήταν οι: Ιωάννης Καρόζης, Ευφροσύνη Ρόμπη, Α. Σατραπέλλη, Ιωάννης Παπαμιχαήλ, Α. Ζιώγας.
Από το 1902 έως και το 1907 δίδαξε η Αναστασία Χατζηδημητρίου, κατόπιν δε από το 1908 έως και το 1914, χρονιά που έκλεισαν οι σερβικές αρχές το σχολείο, δίδαξε η Ευδοκία Πέτρου τελειόφοιτη του παρθεναγωγείου Μοναστηρίου. Επίσης κατά καιρούς δίδαξαν οι δασκάλες Ιουλία Ρούφου και Ασπασία Πάνου.
Τέλος, κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα δίδαξε ο καθηγητής και ποιητής του Μοναστηρίου Πέτρος Κυριαζής. Καθήκοντα σχολικών εφόρων με πλούσια δράση ανέπτυξαν οι Θεόδωρος Νάκας και Νικόλαος Κούσιος.
Στη Νιζόπολη, τη δύσκολη περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα ονομαστές οικογένειες προκρίτων, όπως του Ζήση και Νάκα Στέρπου, του Πάπου Χρυσικού, του Στέργιου Νάστου, του Δημήτρη Γιαννώτα, του Γούλη Ψαρίκου, του Δημήτρη Σέρρου, του Δημήτρη Παπαζήση του Θεόδωρου Αδάμ καθώς και η οικογένεια Σέμπη ανέπτυξαν πλούσια πολιτιστική, φιλεκπαιδευτική και εθνική δράση.
Οι Νιζοπολίτες διερμηνεύοντας τη βαθειά τους πίστη προς την Ορθοδοξία και το Πατριαρχείο αντιτάχθηκαν σθεναρά στην κάθε είδους εθνικιστική προπαγάνδα του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, και ιδιαίτερα αυτής της ρουμανικής. Έτσι συνέταξαν στις 14 Ιουνίου 1907 «Διαμαρτυρία» την οποία απέστειλαν προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο μαζί με την ταυτόχρονη έκθεση του μητροπολίτη Πελαγωνείας η οποία περιείχε «…τέσσαρας αναφοράς των βλαχοφώνων κοινοτήτων της Επαρχίας Πελαγωνείας (Μοναστηρίου, Τυρνόβου, Μεγαρόβου και Νιζόπολης) διακηρυττουσών την αφοσίωσιν αυτών προς την ορθόδοξον Μ. Εκκλησίαν και το Ελληνικό Γένος, αποκηρυττουσών δε την ρουμανικήν ιδέαν και προπαγάνδαν…».
Τα εγκαίνια του σχολείου πραγματοποίησε η πρέσβειρα της Ελλάδος στα Σκόπια κα. Παπαδοπούλου παρουσία του κ. Μάρκου Τριπολιτάκη Προξένου της Ελλάδος στο Μοναστήρι και του πρώην Προέδρου της Πανελλήνιας Ενωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων και νυν Προέδρου της Κοινότητας Λιβαδίων Κιλκίς κ. Φώτη Κιλιπίρη.
Η κα. πρέσβειρα εξέφρασε τη μεγάλη της χαρά και ικανοποίηση που η ίδια εγκαινίασε το ιστορικό σχολείο Νιζόπολης, ο δε κοινοτάρχης Λιβαδίων αναφέρθηκε στους ιστορικούς δεσμούς των ελληνοβλάχων ένθεν κακείθεν των συνόρων των δύο χωρών, δεδομένου ότι μεγάλη μερίδα Νιζοπολιτών πριν την οριοθέτηση των βαλκανικών συνόρων στις αρχές του εικοστού αιώνα είχαν τα χειμαδιά τους στη Θεσσαλία. Μετά δε την οριοθέτηση, στα 1913, ένας σημαντικός αριθμός εγκαταστάθηκε πλέον μόνιμα στην Κατερίνη, τη Θεσσαλονίκη καθώς και στο Αργυροπούλι (Καρατζόλι) της Λάρισας.
Σε ανάμνηση της εκδήλωσης αυτής οι Μεγαλολιβαδιώτες ανήγειραν, στον αύλειο χώρο μεταξύ του σχολείου και του ναού της Αγίας Παρασκευής, παραδοσιακή πέτρινη κρήνη προσφορά και υπόμνηση των κοινών δεσμών και της κοινής καταγωγής που ακόμη και σήμερα υφίστανται στην περιοχή.
Τα πλούσια παραδοσιακά εδέσματα (βλάχικες πίττες, σουβλιστά αρνιά και αγνά τυροκομικά του χωριού) που ετοίμασαν οι γυναίκες του χωριού, συνόδευσαν η μουσική, τα τραγούδια και οι παραδοσιακοί χοροί των συλλόγων. Τέλος ήταν διάχυτη η συγκίνηση και η χαρά μεταξύ των παρευρισκόμενων Νιζοπολιτών, Μεγαλολιβαδιωτών αλλά και πολλών άλλων επισκεπτών που παραβρέθηκαν.
Κυριακή, 18 Οκτωβρίου 2009 07:48