Παρασκευή, 1 Νοεμβρίου 2024, 12:36:06 μμ
Δευτέρα, 12 Μαϊος 2008 04:06

Ένας «Επικήδειος» τριπλής ανάγνωσης

Οι τύψεις μου περισσότερο κι απ’ την πρόσκληση της κ.  Κικής Παπαδοπούλου με ώθησαν να παρακολουθήσω την παράσταση της θεατρικής ομάδας του σημαντικότερου πολιτιστικού φορέα της πόλης, της ΤΕΧΝΗΣ, με το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλη «Ο επικήδειος».  Τύψεις διότι δεν αξιώθηκα τόσο καιρό να χαρώ τη νέα - από τις ελάχιστες άλλωστε- θεατρική στέγη της πόλης, το μικρό θεατράκι που δημιούργησαν με πολύ μεράκι οι άνθρωποι της ΤΕΧΝΗΣ στο ιδιόκτητο χώρο τους, στην οδό 25ης Μαρτίου 22.

Για να είμαι ειλικρινής, θεώρησα σαν αποκοτιά την επιλογή ενός μονόλογου ακόμα κι αν φέρει την υπογραφή του επιζήσαντος από τα ναζιστικά κρεματόρια πολυμεταφρασμένου στο εξωτερικό έλληνα συγγραφέα. «Ο επικήδειος» είναι από τα σχετικά όψιμα έργα (1990) του Καμπανέλη, στο θεατρικό λόγο του οποίου πρωτοκοινώνησα όχι «Στην αυλή των θαυμάτων» που έκανε πάταγο στην Αθήνα (1957-58) προδικτατορικά, αλλά ακριβώς στην πτώση της Χούντας με το επίσης θαυμάσιο «Το μεγάλο μας τσίρκο» με τους αλησμόνητους Τζένη Καρέζη, Διονύση Παπαγιαννόπουλο κ.α. σε μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου.
Αποκοτιά γιατί  ένας θεατρικός μονόλογος απαιτεί ως μίνιμουμ ένα γερό, επαγγελματία ηθοποιό ικανό να αναμετρηθεί με μερικές εκατοντάδες μάτια κι αυτιά καρφωμένα και προσανατολισμένα σ’ αυτόν, χωρίς περιθώριο να κάνει «κοιλιά», να απολέσει το ρυθμό του…
Το έργο πάλι έχει επάλληλα στρώματα ανάγνωσης. Μια πρώτη αναφέρεται στη δύναμη των μέσων ενημέρωσης και στη δυνατότητά τους να αναδεικνύουν κατά το ίδιο συμφέρον ή τις ίδιες σκοπιμότητες ακόμα και το πνευματικό έργων των δημιουργών. Μια δεύτερη σχετίζεται με την θεμιτή, αν κι εξικνούμενη ενίοτε σε αθέμιτα όρια, φιλοδοξία και αγωνία των πνευματικών ανθρώπων να τύχει αναγνώρισης το έργο και η δημιουργία τους. Συνοδά κι οι μικρότητες, τα κόλπα, οι ζήλιες, οι ευτελείς συνήθειες μεγάλων ανθρώπων όταν το γέρας είναι η αναγνώριση της μεγαλοσύνης τους.
Τέλος, μια τρίτη, ίσως κι η πλέον  γενικευμένη ανάγνωση, αναδύεται προς το τέλος του έργου, όταν γίνεται φανερή η διάσταση, η απόκλιση θέσεων του πρωταγωνιστή από τον συνομιλητή του. Τότε που με μια στροφή 180 μοιρών ο πρωταγωνιστής αλλάζει τη γνώμη του, αποδεικνύεται ρηχότερος κι από τα καταγγελλόμενα μ.μ.α και «φτύνει εκεί που νωρίτερα έγλυφε». Είναι η κενότητα των ανθρώπινων σχέσεων που καθορίζονται από το «δούναι και λαβείν» κι όχι από την αυταξία των ανθρώπων.
Αυτό το πολύπλοκο λοιπόν μονόλογο ο σκηνοθέτης Παύλος Δαναλάτος εμπιστεύτηκε σε έναν ερασιτέχνη, τον Γιώργο Ποζίδη. Και ο άξιος ερασιτέχνης (εραστής της τέχνης, κατά την πρωταρχική έννοια) τον έφερε σε πέρας αξιοπρεπέστατα.
Θέλω να αποφύγω τις υπερβολές που εν τέλει αδικούν το  όμορφο συνολικό αποτέλεσμα.. Κινήθηκε σε χαμηλούς τόνους ο Γιώργος Ποζίδης. Ηταν σοφή η επιλογή του κ. Δαναλάτου. Αναδείχτηκαν εκ του ασφαλούς οι παλινδρομήσεις κι οι εναλλαγές συναισθημάτων. Ταίριαζε και στον χαρακτήρα του συγγραφέα. Έπρεπε να είναι χαμηλών τόνων, να είναι και να δείχνει διανοούμενος.  Και θαύμασα, μα την αλήθεια, την καθαρότατη άρθρωσή του. Σπάνια ηθοποιός ερασιτέχνης μπορεί να διέλθει μόνος του ένα έργο και να μην διαπράξει ούτε ένα σαρδάμ. Να μην κομπιάσει ούτε μια φορά.
Στα ευχάριστα της παράστασης - την Κυριακή - το γεμάτο θέατρο. Χρειαζόμαστε ετούτη τη ζωογόνο πνοή της ΤΕΧΝΗΣ και είναι παρήγορο πως αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται από τους Κιλκισιώτες.
Την χάρηκαν άλλωστε με την ψυχή τους την παράσταση και καταχειροκρότησαν τον Γιώργο Ποζίδη και τον Παύλο Δαναλάτο στο τέλος.
Έτσι και καλύτερα να συνεχίσει κι η ΤΕΧΝΗ. Που μέσα στο Μάιο ανεβάζει και δεύτερο έργο, αυτήν την φορά του Λόρκα. Περισσότερα εν τω καιρώ τω δέοντι. Μαζί με την ανεπιφύλακτη προτροπή. Χρειάζονται στήριξη οι πνευματικοί δημιουργοί. Τροφή στο πνεύμα προσφέρουν δωρεάν. Τροφή στο καλύτερο μέλλον του τόπου. Κι ένα ζητούν. Να μεταλάβουμε της αγωνίας τους και - το πολύ - ένα χειροκρότημα.

ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ ΠΑΓΛΑΡΙΔΗΣ