Μικρή αποδείχθηκε η ανακαινισμένη ‘μεγάλη’ αίθουσα του πάλαι ποτέ λαμπρού δημοτικού σχολείου του γραφικού οικισμού του Αγίου Μάρκου Κρουσίων, κατά την εκδήλωση μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, που διοργάνωσε ο τοπικός σύλλογος << ΟΙ ΜΩΜΟΓΕΡΟΙ >>, την Κυριακή 22 Μαΐου 2011. Οι κάτοικοι του χωριού, αλλά και από τα γύρω χωριά, (Άγιος Αντώνιος, Μελισσουργιό και το Κιλκίς) παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τον ομιλητή Τάσο Αμανατίδη, να αναπτύσσει πειστικά με τον γνωστό του τρόπο τα επιχειρήματα περί γενοκτονίας των Ποντίων.
Στην αρχή έδωσε τον ορισμό της γενοκτονίας που προϋποθέτει αρχικό σχεδιασμό από μέρους των Οθωμανικών αρχών και όχι απλώς απαρίθμηση σκληρών διωγμών, βιαιοτήτων, θανάτων, δολοφονιών, πυρπολήσεων, εξοριών κλπ.
Υπήρξαν δύο χρονικές περίοδοι, που οι Τούρκοι προέβησαν σε πράξεις γενοκτονίας σε βάρος των Ποντίων, (1916 – 1918 ) και (1920 – 1922), από δύο διαφορετικές Τουρκικές αρχές, με τους Νεότουρκους στην πρώτη και τον Μουσταφά Κεμάλ στη δεύτερη. Επίσης ακολουθήθηκαν, ανάλογα με τις γενικότερες περιστάσεις, δύο διαφορετικές μεθοδεύσεις.
Τα εφιαλτικά Τάγματα Εργασίας, (Αμελέ Ταμπουρού) και οι εκτοπίσεις στην πρώτη περίπτωση, κυρίως στον κεντρικό και δυτικό Πόντο, Τρίπολη, Κερασούντα και δυτικότερα, ( ο Ανατολικός Πόντος, Τραπεζούντα, Αργυρούπολη, Ματσούκα, ήταν υπό Ρωσική Κατοχή) σχεδιασμένες και γενόμενες από τους Νεότουρκους, συμμάχους των Γερμανών κατά τον χρόνο εκτέλεσής τους κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τις βιαιότητες και βαρβαρότητες των παραστρατιωτικών οργανώσεων, (τσέτες, Τοπάλ Οσμάν) και εξαντλητικές εξορίες και δικαστήρια Ανεξαρτησίας στην δεύτερη, με τις ευλογίες και κάλυψη του Κεμάλ, που με την επελθούσα Μικρασιατική καταστροφή, οδήγησαν τα αξιοδάκρυτα υπολείμματα του πληθυσμού με την ανταλλαγή στην μητροπολιτική Ελλάδα (1923 και 1924).
Η ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων, τον Φεβρουάριο του 1994, που καθιέρωσε την 19η Μαΐου, ως ημέρας μνήμης, τόνισε ο Τάσος Αμανατίδης, ήταν μια γενναία απόφαση, πλην όμως δεν είχε την συνέχεια που έπρεπε εκ μέρους του Ελληνικού Κράτους και αφέθηκε στους ώμους των ποντιακών πολιτιστικών συλλόγων, που όμως αποδεικνύονται αδύναμοι να επιτύχουν την διεθνή αναγνώριση. Ο ομιλητής, παρ’ όλα αυτά, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην αναγνώριση της γενοκτονίας από το Σουηδικό Κοινοβούλιο, χάρις στις ενέργειες του Ποντιακού Συλλόγου Στοκχόλμης και του συγχωριανού μας προέδρου του Κώστα Φραγκίδη ιδιαίτερα, για να εισπράξει τα παρατεταμένα χειροκροτήματα των ακροατών.
Η τελετή έληξε με παράθεση από μέρους του συλλόγου δεξίωσης με ποντιακά και άλλα εδέσματα.
Ενωρίτερα τελέσθηκε μνημόσυνο μετά την Θεία λειτουργία στην εκκλησία του Χωριού και στη συνέχεια τρισάγιο και κατάθεση στεφάνου στο ποντικό μνημείο του χωριού από τον δραστήριο πρόεδρο Γιάννη Διαμαντίδη, ενώ νεαροί ζιπκοφόροι χόρεψαν παραδοσιακό ποντιακό χορό.
Τις εκδηλώσεις παρακολούθησαν μέχρι τέλους, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Χρ. Γκουντενούδης, ο πρώην βουλευτής κ. Θ. Πασσαλίδης, ο πολιτευτής κ. Γ. Γεωργαντάς, οι δημοτικοί σύμβουλοι κ.                   Δ. Κυριακίδης και Β. Καραμπίδης, Γ. Κωνσταντινίδης, ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου κ. Καραπαναγιωτίδης, ο πρώην πολιτευτής κ. Στέφανος Παπαδόπουλος κ.ά.