Τετάρτη, 25 Δεκεμβρίου 2024, 6:15:10 πμ
Δευτέρα, 19 Απριλίου 2010 10:20

Νίκος Σιάνας : Οι Έλληνες στις Η.Π.Α.

Η παρουσία των  Ελλήνων στις Η.Π.Α. αρχίζει από το 1890. Εκείνη την εποχή περισσότεροι Έλληνες ζούσαν εκτός Ελλάδας παρά στην ίδια. Υπολογίζεται πως 800.000 Έλληνες πέρασαν τον Ατλαντικό και έφτασαν στις Η.Π.Α. Η πρώτη όμως ελληνική κοινότητα ιδρύθηκε  ήδη το 1767 στην πολιτεία της Φλόριδας από συμβασιούχους εργάτες που μετέφεραν Βρετανοί ιδιοκτήτες φυτειών. Έλληνες έμποροι ίδρυσαν το 1864 στη Νέα Ορλεάνη την πρώτη Ελληνορθόδοξη εκκλησία στην Αμερική.
Στο σύνολό τους οι Έλληνες πριν το 1890 δεν ξεπερνούσαν τις 15.000.
Το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα και έληξε το 1917 όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Οι μετανάστες αυτής της περιόδου μπορούν να θεωρηθούν "οι πρωτοπόροι" της ελληνοαμερικανικής ομογένειας.
Η τελική φάση του πρώτου αυτού μεγάλου μεταναστευτικού ρεύματος εντοπίζεται, όταν 70.000 Έλληνες έφτασαν στην Αμερική αμέσως μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1918-1924) και μέχρι τις απαγορευτικές νομοθεσίες εισόδου μεταναστών που θεσπίστηκαν το 1924.
Οι πρώτες αυτές κοινότητες των Ελλήνων στην Αμερική ήταν γενικά κοινότητες εργένηδων.
Η περίοδος 1925-1946 είναι η περίοδος των "κλειστών πυλών" διήρκησε δύο δεκαετίες, μέχρι το τέλος του Β’ Παγκ. Πολέμου. Εκείνη την περίοδο μόνο περίπου 30.000 Έλληνες έφτασαν στην Αμερική, μεγάλος αριθμός των νέων αυτών αφίξεων ήταν κυρίως οι μέλλουσες νύφες και σύζυγοι των μεταναστών που είχαν  ήδη εγκατασταθεί στις ΗΠΑ.
Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι προϋποθέσεις μετανάστευσης έγιναν πιο ελαστικές περίπου 75.000 έφτασαν στις ΗΠΑ τις δύο δεκαετίες μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκτός από ανειδίκευτους εργάτες, τώρα υπάρχουν και επαγγελματίες, καθώς επίσης και πολλοί φοιτητές.
Την περίοδο 1966-1979 όταν οι μεταναστευτικοί νόμοι άλλαξαν και επέτρεπαν ακόμη ευκολότερη είσοδο για τους συγγενείς, όσων είχαν ήδη εγκατασταθεί στις ΗΠΑ, έφτασαν περίπου 160.000 Έλληνες.
Από το 1980 η μετανάστευση πλέον προς τις ΗΠΑ μειώθηκε πλέον σημαντικά, μόνο 40.000 Έλληνες έφτασαν στην Αμερική τις δεκαετίες 1980-1990.
Ο ετήσιος μέσος όρος αφίξεων τη δεκαετία του 1990 είναι 1.500. Ο αριθμός των επαναπατριζόμενων προς την Ελλάδα, όμως, εκμηδενίζει ακόμη και αυτή τη μικρή αύξηση των Ελλήνων στις ΗΠΑ.
Η πλειοψηφία των Ελλήνων μεταναστών της περιόδου 1890-1924 μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις κύριες ομάδες 1. Έλληνες που πήγαν προς τις Δυτικές Πολιτείες, για να δουλέψουν στους σιδηρόδρομους και στα μεταλλεία, 2. Έλληνες που κατέληξαν στις περιοχές της Νέας Αγγλίας και δούλεψαν σε πόλεις με μύλους, υφαντουργεία και υποδηματοποιεία και 3. Αυτοί που πήγαν σε μεγάλες πόλεις του βορρά, κυρίως στη Νέα Υόρκη και το Σικάγο, και δούλεψαν σε εργοστάσια, ή βρήκαν εργασία ως λαντζιέρηδες, πιατάδες, λούστροι και μικροπωλητές.
Όπως όλοι οι μετανάστες, έτσι και οι Έλληνες αποτελούσαν αρχικά μια τάξη προλετάριων. Λίγα χρόνια, όμως, μετά τις πρώτες μαζικές μεταναστεύσεις, άρχισε μια διαδικασία εσωτερικής κοινωνικής διαστρωμάτωσης εντός της ελληνικής κοινότητας, διαδικασία άλλωστε, χαρακτηριστική της αμερικανικής κοινωνίας, γενικότερα. Δειλά δειλά αρχίζει να δημιουργείται η μεσαία τάξη των ελληνοαμερικανών. Είναι βέβαιο ότι μέχρι το 1920, υπήρχε σημαντικός αριθμός Ελλήνων που είχαν γίνει ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Την επιχειρηματική ικανότητα των Ελλήνων δεν άφησε αδιάφορους πολλούς Αμερικανούς μελετητές. Οι Έλληνες μαγαζάτορες είχαν επικεντρωθεί σε ένα στενό, αλλά οικείο, τομέα επιχειρήσεων: ζαχαροπλαστεία, επιδιορθώσεις υποδημάτων, στεγνοκαθαριστήρια, ανθοπωλεία, μανάβικα, καφενεία, ταβέρνες και κυρίως εστιατόρια. Πρόθεση της πλειοψηφίας των μεταναστών ήταν να έρθουν στην Αμερική, να κάνουν λεφτά και μετά, να επιστρέψουν στα χωριά τους, στην πατρίδα. Η μεταναστευτική εμπειρία υπήρξε πολιτισμικό σοκ για τις γυναίκες, αλλά και τους άντρες, και χρειάστηκαν να περάσουν πολλά χρόνια για να προσαρμοστούν, μερικοί δεν προσαρμόστηκαν ποτέ. Οι Έλληνες αρχικά υπήρξαν στόχος εχθρότητας και των ίδιων των Αμερικανών, αλλά και άλλων μεταναστευτικών ομάδων. Αργά, μα αναπόφευκτα, η πλειοψηφία των Ελλήνων μεταναστών συνειδητοποίησε ότι το μέλλον τους ήταν στην Αμερική.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Ατλας της Ελληνικής Διασποράς.
Εκδόσεις "Αλέξανρος"