Τετάρτη, 25 Δεκεμβρίου 2024, 6:57:57 μμ
Πέμπτη, 04 Μαρτίου 2010 11:57

Νίκος Κωνσταντινίδης : Η Αφροδίτη της Μήλου και η Αφροδίτη της Κνίδου

Μια χώρα δεν είναι μόνο το παρόν αλλά και το παρελθόν της. Ό,τι έχει να παρουσιάσει ένας λαός, φαίνεται από την πορεία του. Κάθε τωρινή στιγμή κουβαλά μέσα της τους προηγούμενους αιώνες. Αν δεν υπήρχαν οι Θερμοπύλες, ίσως να είχαμε ακόμη στην Ευρώπη τους Πέρσες. Αν δεν υπήρχαν οι λαοί, που αντιστάθηκαν στο ναζισμό, ίσως να είχαμε τώρα φασισμό στην Ευρώπη. Όταν, φίλε του «Focus», αποκαλείς συλλήβδην έναν λαό απατεώνες, όταν κάνεις εξώφυλλο το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, έχοντας το δάχτυλο του χεριού της άσεμνα προτεταμένο, τότε θίγεις έναν ολόκληρο πολιτισμό. Και ως χώρα, με βεβαρημένο παρελθόν που είσαι, δεν το δικαιούσαι...

Μια χώρα δεν είναι μόνο το παρόν αλλά και το παρελθόν της. Ό,τι έχει να παρουσιάσει ένας λαός, φαίνεται από την πορεία του. Κάθε τωρινή στιγμή κουβαλά μέσα της τους προηγούμενους αιώνες. Αν δεν υπήρχαν οι Θερμοπύλες, ίσως να είχαμε ακόμη στην Ευρώπη τους Πέρσες. Αν δεν υπήρχαν οι λαοί, που αντιστάθηκαν στο ναζισμό, ίσως να είχαμε τώρα φασισμό στην Ευρώπη. Όταν, φίλε του «Focus», αποκαλείς συλλήβδην έναν λαό απατεώνες, όταν κάνεις εξώφυλλο το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, έχοντας το δάχτυλο του χεριού της άσεμνα προτεταμένο, τότε θίγεις έναν ολόκληρο πολιτισμό. Και ως χώρα, με βεβαρημένο παρελθόν που είσαι, δεν το δικαιούσαι...
Δεν νομιμοποιείσαι να γελοιοποιείς έργα Τέχνης που λάμπρυναν τον παγκόσμιο πολιτισμό, εσύ που προκάλεσες τόση οδύνη και φρίκη στον κόσμο. Και που για να υψωθείς μέσα από τα συντρίμμια σου, χρησιμοποίησες ξένους εργάτες, ανάμεσά τους και χιλιάδες Έλληνες. Τους οποίους πριν δώσεις δουλειά, κοίταζες, αν είχαν χαλασμένα δόντια...
Ξεχνάς, όμως, πως όταν δείχνεις κάποιον με το ένα σου το δάχτυλο, τ’ άλλα τρία δείχνουν τον εαυτό σου. Και πως το επικίνδυνο δάχτυλο, δεν είναι το μακρύ, αλλά εκείνο που πατά την σκανδάλη.
Εξάλλου, δεν το ήταν δάχτυλο της Αφροδίτης που ξάφρισε χιλιάδες θησαυρούς αρχαιοτήτων από τα ελληνικά μουσεία, αλλά το δικό σου.…  
Παρόλα αυτά θα ήθελα να σε ρωτήσω: Σκέφθηκες ποτέ σου, πώς θα ονομάτιζες την πολιτική; Ποια θα ήταν η λέξη σου για τη Δημοκρατία; Σε ποια γλώσσα θα εκφράζονταν οι επιστήμες, αν δεν υπήρχε η ελληνική;
Σκέφθηκες ποτέ σου, πόσες γλώσσες του κόσμου, θα είχαν κηρύξει πτώχευση, αν η ελληνική γλώσσα, απέσυρε τις λέξεις, που έχουν δανειστεί εκείνες;  
Γι’ αυτό σου λέω. Δεν δικαιούσαι να χαρακτηρίσεις αρνητικά έναν λαό εσύ που κάτω από τις ερπύστριες των αρμάτων σου διέλυσες τις μεγαλύτερες πολιτισμικές αξίες.
Μια, όμως, και μιλάμε για την  Αφροδίτη της Μήλου, θα ήθελα να σου μιλήσω και μια άλλη Αφροδίτη. Και συγκεκριμένα για την Αφροδίτης της Κνίδου. Ένα λαμπρό έργο του Πραξιτέλη, έμπνευση του οποίου ήταν η εταίρα Φρύνη…
Όταν, λοιπόν, ο Νικόδημος, ο βασιλιάς της Βιθυνίας, πρότεινε στους κατοίκους της Κνίδου να του πουλήσουν το συγκεκριμένο άγαλμα, κι εκείνος σε αντάλλαγμα θα τους χάριζε όλο τους  το χρέος, εκείνοι αρνήθηκαν. Αντί αυτού προτίμησαν να δουλέψουν σκληρά και να ξοφλήσουν το χρέος που του είχαν, γιατί πίστευαν πως υπάρχουν και αξίες που δεν εξαγοράζονται. 
Όπως βλέπεις, φίλε του Focus, για εμάς τους Έλληνες, η Τέχνη εκτός από αισθητική, έχει και συναισθηματική αξία. Γι’ αυτό στεναχωριόμαστε  περισσότερο για τα ξενιτεμένα, για τα κλεμμένα μας αγάλματα. Αυτά που κάποιοι άρπαξαν και τώρα κόβουν εισιτήρια στο όνομά τους.
Κάποιοι, που τη μια στιγμή ακούν Μπετόβεν και την άλλη στήνουν στον τοίχο αθώους στο Δίστομο, τα Καλάβρυτα, την Καισαριανή…
Γι’ αυτό σου λέω και πάλι:  Όταν αναφέρεσαι σ’ ένα έθνος, το σωστό είναι να τα βάζεις όλα στη ζυγαριά. Και τότε θα διαπιστώσεις ότι τα κρίματα βαραίνουν στη δική σου μεριά. Γιατί δεν υπάρχει καμιά ζυγαριά που να ζυγίζει θάνατο. Γι’ αυτόν δεν υπάρχουν μέτρα και σταθμά.
Δεν ξέρω, αν συμφωνείς, με τα όσα σου γράφω. Ξέρω, όμως, ότι μαζί μου θα συμφωνούσαν, αν ζούσαν, ο Μπρεχτ, ο Ρίλκε, ο Νίτσε και πολλοί άλλοι.
Γι’ αυτό, θα ήθελα, πριν κλείσω να σου θυμίσω δυο φράσεις από τον δικό σας Γκαίτε:
Ότι «Η Ελλάδα είναι η καρδιά και ο νους της οικουμένης». Και ότι  «Ευκολότερα κρύβεται η σοφία δέκα ανθρώπων, παρά η βλακεία του ενός»…