Δυστυχώς, όμως, η πολιτική και η πολιτισμική παρακμή, μετάλλαξαν την Ελλάδα κι από «μάνα του πολιτισμού», την μετέτρεψαν σε «μάνα του καημού», όπως λέει και το τραγούδι.
Κάπως έτσι ξεκίνησε την εισαγωγή του σε μια συζήτηση για την παιδεία ο καθηγητής Ιαπετονίδης με το συνάδελφό του Φιλυρίδη που και οι δύο τους εργάζονταν, στο ίδιο υπό κατάληψη σχολείο.
Η νιότη φίλε μου, δεν είναι ούτε το έρμα, ούτε το γέρμα της ζωής, αλλά η επανάσταση της ανθισμένης, ανθρώπινης φύσης. Είναι η ασίγαστη φωνή και όχι η σιωπή, που κλείνει τον άνθρωπο έξω από οποιαδήποτε μάχη. Οι αγώνες πεθαίνουν, όταν εμείς οι ίδιοι τους εγκαταλείπουμε και επανακτούν ζωή όταν παίρνουμε μέρος σ’ αυτούς. Παθαίνουν σαν τις λέξεις που όταν δεν τις χρησιμοποιούμε, παίρνουν τη θέση τους κάποιες άλλες.
Γιατί κανένα ποίημα δεν έχει αξία, όσο κι αν είναι καλό, όταν το στόμα που θα το πει είναι κλειστό. Οι σκέψεις που δεν βρουν ποτέ διέξοδο, πνίγουν την υπερηφάνεια τους μέσα στους τοίχους της σιωπής.
Αρκεί μόνο να θυμηθείς, πως νέοι έγραψαν το ξεθωριασμένο σύνθημα στους τοίχους: «Ψωμί, παιδεία, Ελευθερία». Πως νέοι μπήκαν στον Ιερό Λόχο του 21 και πως οι έφηβοι στα χρόνια της Αντίστασης τραγούδαγαν για την ΕΠΟΝ.
Γνώρισμα της νιότης είναι και η Αρετή, που ίσως ξέρεις ότι προέρχεται από το Θεό του Πολέμου Άρη, καθώς υποδηλώνει την ανδρεία ως πρώτιστη αρετή.
Γι’ αυτό σου λέω ότι τα παιδιά έχουν δίκιο σε πολλά. Δεν φταίνε τα ίδια. Δεν χρωστάνε σε κανέναν ενοχές. Ούτε καν στους γονιούς τους, όταν αυτοί τους υποτιμάνε.
Κάπως μπερδεμένα μου τα λες, απάντησε ο Φιλυρίδης. Τι δουλειά μπορούν να έχουν οι σημερινοί νέοι των «καυτών» ιστοσελίδων με τα ιδανικά των Ιερολοχιτών. Τι σχέση μπορεί να έχει η γενιά του φραπέ και του χαβαλέ με τα παιδιά της Αντίστασης. Επανάσταση με σφηνάκια και κοκτέιλ δεν γίνεται. Άλλο το μπαράκι και άλλο το μπαϊράκι. Δεν πάνε αυτά μαζί.
Στην εποχή μας, φίλε μου, η φιλοσοφία των παιδιών μας σμιλεύεται στις καφετέριες. Πλάθεται με φρέντο και φρεντουτσίνο.
Η κατάληψη γίνεται, μόνο και μόνο να γλιτώσουν το μάθημα. Αν πραγματικά νοιάζονται για την παιδεία, γιατί δεν κάνουν καταλήψεις πριν ανοίξουν τα σχολεία; Γιατί δεν κλείνονται μέσα στις τάξεις κάνοντας μάθημα με τους καθηγητές τους; Διοργανώνοντας ημερίδες εκπαίδευσης και όχι αποδιοργανώνοντας τις ημέρες παίδευσης;
Πώς αλλιώς θα αποδείξουν ότι τα προβλήματά τους είναι πράγματι εκπαιδευτικά; Η κατάληψη σαν μορφή πάλης δεν πρέπει να είναι το πρώτο μέτρο…αλλά το τελευταίο.
-Τι είναι αυτά που λες; Είπε ο Ιαπετονίδης. Με την ίδια λογική θα έπρεπε και οι εργαζόμενοι να κάνουν απεργία τις Κυριακές ή τις γιορτές. Ποιο νόημα, δεν μου λες, θα είχε τότε η απεργία;
Όταν σε μια κοινωνία απαξιώνεται οτιδήποτε θεωρείται δημόσιο και εκθειάζεται καθετί το ιδιωτικό, τότε αυτονόητα απαξιώνεται και το δημόσιο σχολείο, καθώς ευνοείται έμμεσα το ιδιωτικό. Καθώς γίνεται πιο ανταγωνιστικό το φροντιστήριο. Υποθέτω πως κατάλαβες γιατί η ιδιωτικοποίηση τα πήρε αμπάριζα όλα. Διαφορετικά θα έκαναν αποχή οι μαθητές και για τα ακριβά δίδακτρα στο φροντιστήριο.
Δεν είναι σε παρακαλώ θλιβερό στη χώρα με την πιο λαμπρή ιστορία, στη χώρα του Ηρόδοτου και του Θουκυδίδη, να μην έχει φθάσει, Νοέμβρης μήνας τώρα στα σχολεία, η ιστορία της έκτης τάξης του δημοτικού; Να λείπουν εκατοντάδες καθηγητές από τα σχολεία;
Φίλε μου, όπως δεν γίνεται ψωμί δίχως σιτάρι, έτσι δεν γίνεται και ομελέτα δίχως το σπάσιμο αυγών. Αν δεν αγωνισθούν, έστω και με λάθη οι μικροί, δεν θα νοιαστούν ποτέ τους οι μεγάλοι. Πρέπει όμως, ο αγώνας τους να έχει ευπρέπεια, παιδευτικό στόχο και συγκροτημένο συντονισμό. Θέλει και η πάλη τη σωστή ιεράρχηση.
Συμφωνώ σε ό,τι έχει σχέση με το βιβλίο της ιστορίας, του απάντησε ο Φιλυρίδης. Μην ξεχνάς όμως ότι στην Ιαπωνία τα σχολεία λειτουργούν τρεις μήνες παραπάνω το χρόνο, από ότι στην Ελλάδα, γιατί οι μαθησιακές ανάγκες εκεί, λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης έχουν αυξηθεί.
Στην πατρίδα μας αντίθετα, οι μέρες διδασκαλίας παραμένουν σταθερά εκεί που ήταν πάντα. Αν αφαιρέσουμε και τις καταλήψεις, καταλαβαίνεις που φθάνουμε! Η αλλαγή στην παιδεία συνάδελφε, δεν γίνεται με την κατάληψη σχολείων, αλλά με διαφορετική εκπαιδευτική πολιτική.
Δυστυχώς όμως η Ελλάδα μας, από μάνα του πολιτισμού έγινε μητέρα του πολιτικού και μητριά του αδύναμου πολίτη.
Γιατί δεν είναι ο πολίτης που έχει δωρεάν δικαίωμα σε στελέχωση γραφείου ή σε ατέλεια «κινητού». Δεν είναι ο λαός που δικαιούται αυτοκίνητο λίσινγκ ή προστασία αστυνομικού. Στη δημοκρατία δεν πρέπει η αλλαγή να είναι επιλεκτική αλλά συλλογική. Ή μήπως δεν είναι πάντοτε πιο εύκολη για την κυρίαρχη τάξη;
Τώρα είσαι σε σωστό δρόμο του απάντησε ο Ιαπετονίδης. Θα ήθελα μόνο να προσθέσω, ότι στη Σουηδία, όπου και δούλεψα, τα παιδιά τρώνε ολοκληρωμένο γεύμα στο σχολείο, το οποίο και είναι ολοήμερο. Δεν υπάρχουν εκεί φροντιστήρια ούτε καν για ξένες γλώσσες. Όποια ξένη γλώσσα θέλεις, μπορείς να την μάθεις στο σχολείο. Η φροντιστηριακή υποστήριξη στο μαθητή, για όποιο μάθημα επιθυμεί, είναι κι αυτή ενταγμένη στο πρόγραμμα του σχολείου.
Θέλω να ξέρεις συνάδελφε, ότι εχθρός του καλού δεν είναι το κακό, αλλά το καλύτερο. Γι’ αυτό σου λέω ότι όταν η ποιότητα του δημόσιου σχολείου είναι κακή, τότε είναι που γίνεται πιο ελκτικό το φροντιστήριο. Κι άντε να σπουδάσει το παιδί του ο φτωχός!
Θα ήθελα επίσης να ξέρεις ότι στη Σουηδία, μιας και έγινε πολλή κουβέντα για το σουηδικό μοντέλο, ο τροχονόμος στη χώρα αυτή γράφει για παράνομη στάθμευση, ακόμη και το βασιλιά. Άρχοντας εκεί, όπως θα έλεγε ο σοφός, Σόλων, είναι ο νόμος. Κανένας πολιτικός ή αστυνόμος δεν είναι πάνω από αυτόν.
Ο βουλευτής εκεί πάει στη δουλειά με το δικό του αυτοκίνητο, όπως και ο κάθε άλλος εργαζόμενος. Δεν έχει «ιδιωτικό» βουλευτικό γραφείο. Ούτε για τη στελέχωσή του αποστεώνεται η νομαρχιακή και η αστυνομική αρχή.
Το κράτος φίλε μου δεν το αποδυναμώνουν οι αδύναμοι αλλά οι δυνατοί. Δεν το διαλύουν οι αφελείς αλλά οι ευφυείς, κυρίως όταν νοιάζονται για την πάρτι τους και μόνον.
Η Ελλάδα μεσουρανούσε, όταν ο ελληνισμός ήταν ιδεολογία που σύμφωνα με τον Ισοκράτη στηριζόταν στην Παίδευση και την Παιδεία.
Στην εποχή του Χρυσού αιώνα είχαμε σχολές που σήμερα δεν υπάρχουν.
Δεν θα ήθελες για παράδειγμα να υπήρχε στην Ελλάδα ένα Παγκόσμιο Κέντρο Ιατρικής στο νησί του Ιπποκράτη; Δεν θα χαιρόσουν να είχαμε σχολή διεθνούς κύρους στην Αθήνα, στο πνεύμα της σκέψης του Πλάτωνα ή του Αριστοτέλη; Δεν θα ένιωθες εθνικά υπερήφανος να υπήρχε ένα οικουμενικό ινστιτούτο Γυμναστικής στην Ολυμπία;
Γι’ αυτά ξεχώρισαν πολιτισμικά οι πρόγονοί μας και αυτά πρέπει να καλλιεργήσουμε, αν θέλουμε ως λαός συλλογικά να διακριθούμε. Η παιδεία και η σοφία των μακρινών παππούδων μας, μάς έκανε γνωστούς ανά την οικουμένη.
Οι αρχαίοι μας νεκροί, μάς συντηρούν οικονομικά στη ζωή και μας πεθαίνουν οι τωρινοί σοφοί μας…
Ελπίδα, παρόλα αυτά υπάρχει. Γιατί κι αν ο «Θεός», όπως έλεγε ο Νίτσε, είναι νεκρός μέσα μας, εμείς μπορούμε να τον αναστήσουμε.