«Αυτούς που μας μάθανε ότι είστε εχθροί, δεν θα τους συγχωρήσω ποτέ! Κι αυτά που χαλάσανε εκείνοι θα τα φτιάξουμε εμείς.
Πήγα σε Αγγλία, στη Δανία, σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στο Τατζικιστάν …πουθενά δεν συνάντησα τόσο φιλικό κλίμα. Τηλεφώνησα το πρώτο βράδυ στην Τουρκία. Έκλαιγα από χαρά και τους  έλεγα: «Αναρωτιέμαι: στον Παράδεισο βρίσκομαι;»
Ο δάσκαλος Μεχμέτ Τσαγλαγιάν είναι διευθυντής σε ένα σχολείο του Ικονίου. Σήμερα μιας μεγαλούπολης, της Τουρκίας, παλιάς πρωτεύουσας των Σελτζούκων.
Ήρθε μέσω του προγράμματος Commenius στο Κιλκίς μαζί με τρεις ακόμα συμπατριώτες του δασκάλους σε μια ομάδα 14 εκπαιδευτικών.
Μαζί με τον Ναζμί Ερντουχάν δάσκαλο επίσης στο Ικόνιο (Κόνυα σα τούρκικα)  είχαν την καλοσύνη την Πέμπτη 27 Οκτωβρίου να μας επισκεφθούν στα γραφεία μας. Τους συνόδευσε ο  Θόδωρος Παυλίδης που εκτός από δεινός ερευνητής της Ιστορίας έχει εξελιχθεί και σε άτυπο, πλην ουσιωδέστατο πρεσβευτή της φιλίας των δυο λαών. Στην παρέα και ο Χαράλαμπος  Παπαδόπουλος μέλος της διοίκησης του συλλόγου Δυτικοποντίων Κιλκίς «Γερμανός Καραβαγγέλης».
Επιλέξαμε να μην ασχοληθούμε με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Την εικόνα της Ελλάδας και των Ελλήνων, ζητήσαμε από τους Τούρκους επισκέπτες μας. Και η αλήθεια είναι πως μας σόκαραν όσα ακούσαμε. Ακόμα και σε μένα που αναγνώριζα, αντιστρόφως, κάμποσα από τα συναισθήματα αυτά όταν επισκέφθηκα το πρώτον στην γειτονική χώρα τη γη των παπούδων μου.
Ο Μεχμέτ Τσαγλαγιάν ξεκινά: «Πόσες φορές γεννιέται ο άνθρωπος; Μία; Εγώ ξαναγεννήθηκα στις 24 Οκτωβρίου και είμαι τριών ημερών. Εμείς ξέραμε την Ελλάδα από τα βιβλία, την ιστορία, τις διηγήσεις των μεγαλύτερων. Ποτέ φίλο Έλληνα δεν είχα. Όταν έπαιζε η εθνική σας ομάδα, πάντα υποστηρίζαμε τον αντίπαλό της. Κι όταν έχανε χαιρόμασταν. Είμαι πτυχιούχος πανεπιστημίου, αλλά πολύ μεγάλο λάθος έκανα για την Ελλάδα… Μόλις φτάσαμε στη Θεσσαλονίκη μας υποδέχτηκε χαμογελαστός ο Λεωνίδας. Πήγα Λονδίνο, Δανία…Τατζικιστάν… πουθενά δεν συνάντησα τόσο φιλικό κλίμα. Αναρωτήθηκα: μήπως γελάει πλαστά;
Το βράδυ στο ξενοδοχείο, στο δείπνο γνωριμίας, πάλι το ίδιο φιλικό κλίμα. Ίδια φαγητά, ίδιες συνήθειες…ήρθε και ο Θόδωρος (σ.σ. Ο Θεόδωρος Παυλίδης) μιλήσαμε εγκάρδια, διαλύθηκαν όλες οι υποψίες και αμφιβολίες μας για την Ελλάδα. Σε αυτές τις τρεις ημέρες ζω σε ένα όνειρο… φοβάμαι μήπως ξυπνήσω. Απίστευτα φιλικό κλίμα…» διηγείται ο Μεχμέτ Τσαγλαγιάν και είναι φορές που λες δεν θα καταφέρει να συγκρατήσει τη συγκίνησή του.

«Όταν γυρίσω στην Κόνυα θα κάνω μια συγκέντρωση των δασκάλων και θα τους εξηγήσω όσα έζησα εδώ. Και όλους θα τους φέρω εδώ… Να μας θεωρείτε τους φίλους της χώρας σας στην Κόνυα. Τώρα είμαστε δυο, θα γίνουμε τρεις, χίλιοι…
Ησυχάσαμε με όσα είδαμε και νοιώσαμε. Ξεκουράστηκε το πνεύμα μας…» κατέληξε ο Μεχμέτ και στην επόμενη ερώτησή μας, ήταν ο Ναζμί Ερντουχάν που απάντησε. Το ρωτήσαμε αν στα βιβλία Ιστορίας καλλιεργείται ακόμα το στερεότυπο του «‘Ελληνα εχθρού».
«Μέχρι πριν 10 χρόνια υπήρχαν αυτές οι αναφορές. Τώρα πια δεν υπάρχουν. Δεν θεωρείται εχθρός του Τούρκου ο Έλληνας. Με τον Ερντογάν ξεπεράστηκαν αυτά. Τα νέα παιδιά δεν βλέπουν με καχυποψία τους Έλληνες…» απαντά ο Ναζμί και ο Μεχμέτ συμφωνεί: «Ο Ερντογάν όταν αναφέρεται στον Καραμανλή ακόμα και τώρα λέει ο «Καραμανλής ο φίλος μου» Παλιά είχαμε αυτές τις αναφορές στα βιβλία. Τα τελευταία χρόνια δεν υπάρχει στα βιβλία μας το πνεύμα ότι η Ελλάδα είναι ο εχθρός μας.» επαναλαμβάνει ο Μεχμέτ και προτείνει: Όταν έρθετε στην Κόνυα φέρτε μαζί σας ελληνικές σημαίες. Να τις δώσουμε στους μαθητές μας και να κρατάνε στο ένα χέρι την ελληνική και στο άλλο την τουρκική σημαία…»
Αλλά ο Ναζμί Ερντουχάν ήθελε να μιλήσει για το κλίμα που συνάντησε…
«Ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη. Βλέπουμε ανθρώπους σαν κι εμάς. Το ίδιο σουλούπι. Ήρθαμε στο Κιλκίς γυρίσαμε στα σοκάκια. Παντού χαμογελαστοί οι άνθρωποι. Να θέλουν να μας βοηθήσουν σε ότι χρειαστούμε. Οι δάσκαλοι, οι γονείς και κηδεμόνες τόσο φιλικοί, ό,τι θέλαμε έτρεχαν και το έκαναν. Πρώτη φορά βγαίνω εκτός Τουρκίας. Είναι αλήθεια πως με όσα είδα και συνάντησα έπαθα ένα σοκ. Το βράδυ στο ξενοδοχείο έγραφα στις σημειώσεις μου: Ζω μια σοκαριστική κατάσταση.
Ζεστοί άνθρωποι παντού, τσατ πατ συνεννοηθήκαμε. Ήρθε και ο Θόδωρος Παυλίδης) και μας γλίτωσε από τη δυσκολία της επικοινωνίας. Και καταλάβαμε ότι είμαστε ίδιοι. Είστε σαν κι εμάς. Δεν είχαμε καμιά στεναχώρια. Πήγαμε στο ξενοδοχείο το βράδυ και αναρωτιόμασταν: Μήπως βρισκόμαστε σε λάθος μέρος;
Όλα όσα μάθαμε για τους Έλληνες και την Ελλάδα ήταν λάθος….» συνεχίζει ο Ναζμί Ερντουχάν τις εντυπώσεις του από την πρώτη γνωριμία του με την Ελλάδα και τους Έλληνες.
Ονοματίζει έναν έναν τους δασκάλους (Λεωνίδα, Γιώργο Τσακαλοφίδη) και τα μέλη του συλλόγου Δυτικοποντίων (Θ. Παυλίδη, Χαράλαμπο Παπαδοπουλο, Χρήστο Χοροζόπουλο) που με τη συμπεριφορά τους και το χαμόγελό τους βοήθησαν τους Τούρκους μουσαφίρηδες να νοιώσουν σαν στο σπίτι τους, σαν στην Πατρίδα τους και να απαλλαγούν από τις στρεβλώσεις εκείνες που κι εμείς πάσχουμε. Γιατί μην πείτε πως δεν αναγνωρίσατε τους εαυτούς σας από την ανάποδη σε όσα στερεότυπα είχαν οι δάσκαλοι από το Ικόνιο για την Ελλάδα. 
Ύστερα η κουβέντα πήρε ξόφαλτσα και την κρίση. Ο Μεχμέτ και ο Ναζμί με ένα στόμα ευχήθηκαν: Είστε καλοί άνθρωποι,. Ο Θεός θα σας βοηθήσει να βγείτε από την κρίση. Εμείς θέλουμε πιο πολύ κι από εσάς να βγείτε από την κρίση.
Ο Ναζμί παρατηρεί: «Ξέρουμε πόσο δύσκολη είναι η κρίση. Την περάσαμε δυο φορές, το 1994 και το 2000. Εγώ αγόρασα ένα αυτοκίνητο και χρειάστηκα έξι χρόνια για να το ξοφλήσω. Από την ψυχή μου θα ζητώ να βγείτε γρήγορα από την κρίση»
Πάντως ο Μεχμέτ είναι παρατηρητικός και κρίνει «εξ όνυχος τον λέοντα»: «Αν και έχετε κρίση, τα πιάτα σας είναι μεγαλύτερα από τα δικά μας».
Κι ο Ναζμί ενημερώνει: Εμείς (οι δάσκαλοι)δουλεύουμε περισσότερο. Πιάνουμε δουλιά από τις 8 το πρωί και τελειώνουμε στις 5-6 το απόγευμα. Ρωτάμε μήπως υπάρχουν κι εκεί ολοήμερα σχολεία, αλλά η απάντησή τους είναι αρνητική. Τα παιδιά σχολάνε κανονικά, αλλά οι δάσκαλοι συνεχίζουν στο σχολείο την εργασία τους. 
Η συζήτηση φτάνει στο τέλος της και οι Τούρκοι φίλοι μας προτείνουν: να αδελφοποιήσουμε τα σχολεία μας.
Κι επειδή είναι και ολίγο φίλαθλοι εύχονται: «Στο τελικό του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος, εφόσον προκριθούμε από τα μπαράζ και πάμε όπως κι εσείς στην τελική φάση, να παίξουμε στο τελικό  Ελλάδα Τουρκία».
Αγκαλιαστήκαμε, ανταλλάξαμε διευθύνσεις κι αν το θελήσουν αντάμα Θεός και Αλλάχ ίσως κάποτε ξαναβρεθούμε. Στο Κιλκίς, στην Κόνυα, ποιος ξέρει…

Θεοφύλακτος
Παγλαρίδης