Τα αρχαιότερα λείψανα κατοίκησης της αρχαίας Ευρωπού εντοπίζονται στις παρυφές του σημερινού χωριού, σε τούμπα με οικιστικά κατάλοιπα προϊστορικών χρόνων. Κατά την κλασική εποχή η πόλη της Ευρωπού αποτελούσε ένα από τα πλέον αναπτυγμένα πολίσματα. Για τον λόγο αυτό ο βασιλιάς της Θράκης Σιτάλκης προσπάθησε να την καταλάβει τον 5ο αι. π. Χ.
Τι αλλάζει στον αρχαιολογικό χώρο
Πολύ σύντομα κάτι αλλάζει, κάτι αναβαθμίζει και αναδεικνύει ακόμη περισσότερο τον αρχαιολογικό χώρο. Όπως ανακοινώθηκε, το υπουργείο Πολιτισμού προχωρά σΣτην εγκατάσταση φωτισμού ανάδειξης και ασφάλειας του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Ευρωπού, της ιδιαίτερα σημαντικής πόλης της αρχαίας Μακεδονίας, δια της αρμόδιας Εφορίας.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Η αρχαία Ευρωπός αποτελούσε σπουδαία πόλη στον πυρήνα του Μακεδονικού βασιλείου, με διαχρονική ιστορία, όπως μαρτυρά η ανασκαφική έρευνα στην πόλη και στα νεκροταφεία της. Εδώ γεννήθηκε ο Σέλευκος Α’, ο Νικάνωρ, συμπολεμιστής και ένα από τους Διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η “Ευρωπαίων Πόλις”, όπως συστήνεται σύμφωνα με επιγραφική μαρτυρία του 2ου αι. π.Χ., με τα εντυπωσιακά ευρήματά της, συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις για την εξέλιξή της σε σημαντικό πολιτιστικό πόλο και αναπτυξιακό πόρο για την περιοχή και ευρύτερα την Κεντρική Μακεδονία. Με τη λειτουργία του Κέντρου Ενημέρωσης από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς αναβαθμίστηκε η πληροφόρηση των επισκεπτών σχετικά με τη διαχρονική ιστορία της αρχαίας Ευρωπού, την πόλη και τα νεκροταφεία της, αλλά και για τον ηγέτη της Δυναστείας των Σελευκιδών. Με τον φωτισμό ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου, στον οποίον φιλοξενούνται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενισχύουμε την ασφάλεια του χώρου, την αισθητική και τη λειτουργικότητά του».
Ο φωτισμός καλύπτει τη νυχτερινή λειτουργία των κτηρίων εξυπηρέτησης του κοινού, του χώρου των εκδηλώσεων, των διαδρομών όδευσης και του χώρου στάθμευσης. Παράλληλα, φωτισμός ασφαλείας -διακριτός από τον υπόλοιπο αρχαιολογικό χώρο λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα- εξασφαλίζεται στο νεκροταφείο και τα ταφικά μνημεία, στον διάδρομο περιήγησης πριν το ταφικό συγκρότημα και του περιβάλλοντος χώρου του νεκροταφείου.
Ο μοναδικός κούρος στη Β. Ελλάδα
Η αρχαία πόλη της Ευρωπού παρουσιάζει συνεχή κατοίκηση από την 5η προχριστιανική χιλιετία π.Χ., μέχρι και τον 6ο μεταχριστιανικό αιώνα. Από την Ευρωπό προέρχεται και ο μοναδικός Κούρος, που έχει ανασκαφεί στη βόρεια Ελλάδα.
Ο αρχαιολογικός χώρος
Η Ευρωπός υπήρξε γενέτειρα του Σελεύκου Α΄ Νικάτορα, του σημαντικότερου των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ιδρυτή της θρυλικής δυναστείας των Σελευκιδών. Ο επισκέψιμος χώρος είναι σχεδόν σε επαφή με την «τράπεζα», όπου βρίσκεται η αρχαία πόλη, και περιλαμβάνει τμήμα του νεκροταφείου, καθώς και το Κέντρο Ενημέρωσης των επισκεπτών, με εποπτικό υλικό για την Ευρωπό και βίντεο για τον Σέλευκο Α΄.
Στους ρωμαϊκούς και παλαιοχριστιανικούς χρόνους, η αλματώδης ανάπτυξη της πόλης είναι έκδηλη στα ταφικά της μνημεία. Από τα εντυπωσιακότερα ευρήματα είναι οι μνημειακοί καμαροσκέπαστοι υπόγειοι μονοθάλαμοι ή διθάλαμοι τάφοι με οικογενειακό χαρακτήρα, από τους οποίους προέρχονται αξιόλογα κοσμήματα, γλυπτά, επιγραφές και νομίσματα, συνδεόμενα ορισμένα εξ αυτών με σημαντικές μορφές όπως ο ευεργέτης της πόλης Μάρκος Μινούκιος Ρούφος και ο Ρωμαίος αξιωματούχος και συνεργάτης Μάρκου Αντώνιου στη ναυμαχία του Άκτιου, Μάρκος Ιστήιος.
Σημαντική είναι, επίσης, η τρίκλιτη, κοιμητηριακή βασιλική, κοντά στους μνημειακούς τάφους, η οποία, συνδέεται με σημαντικά πρόσωπα της πόλης.
Στα ΝΔ του λόφου της αρχαίας πόλης, αμέσως έξω από τα τείχη, σώζεται υστερορωμαϊκός κλίβανος (3ος – 4ος αι. μ.Χ.). Από τον σχεδόν τετράγωνου σχήματος κλίβανο, διασώθηκε ο χώρος καύσης. Στο μέσον της ανατολικής πλευράς του ανοίγεται το στόμιο, πάνω από το οποίο ήταν τοποθετημένα από τον κεραμέα δύο αποτροπαϊκά πήλινα ειδώλια για εκφοβισμό των κακών πνευμάτων κατά τη διάρκεια της όπτησης.
Ο σημερινός επισκέψιμος αρχαιολογικός της χώρος περιλαμβάνει τμήμα του νεκροταφείου, που χρονολογείται στους ρωμαϊκούς και στους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Με την υλοποίηση του έργου του φωτισμού ανάδειξης καλύπτονται με επάρκεια οι ανάγκες του νυχτερινού φωτισμού ασφαλείας στους χώρους περιήγησης και όδευσης των επισκεπτών, βάσει των επιπέδων φωτισμού, που απαιτούνται ανά χώρο.
Πηγή – φωτογραφίες: Υπουργείο Πολιτισμού, Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς
