Ο αρχαιολόγος, Σταμάτης Χατζητουλούσης, αναφέρθηκε στη σωστική ανασκαφή που έγινε στην περιοχή της Ειδομένης του δήμου Παιονίας και οι αρχαιολόγοι Μαρία Φαρμάκη και Αναστάσιος Κεραμάρης παρουσίασαν το σημαντικό ανασκαφικό έργο στην Κορωνούδα της περιοχής των Κρουσίων του δήμου Κιλκίς.
Oλη η συνέντευξη και οι εισηγήσεις των αρχαιολόγων παρουσιάζονται σε δυο βίντεο στην webTV της ηλεκτρονικής εφημερίδας μας, eidisis.gr.
Η Εφορεία, παρά τις δυσκολίες και τα οργανωτικά προβλήματα που αντιμετώπισε στον πρώτο της χρόνο, συμμετείχε σε όλες τις πανελλαδικές δράσεις του υπουργείου Πολιτισμού, Διεθνής Ημέρα Μουσείων, Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές, Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Αυγουστιάτικη Πανσέλληνος, ενώ οργάνωσε και χριστουγεννιάτικες δράσεις σε συνεργασία με τοπικούς φορείς.
Εκπαιδευτικά προγράμματα
Από φέτος αναπτύσσονται μόνιμες δραστηριότητες με τα σχολεία μέσα από τέσσερα εκπαιδευτικά προγράμματα, σε συνεργασία με τη μουσειοπαιδαγωγός Αννα Παπαζάκα. Το πρώτο είναι το «Αρχαίο σπίτι, στρώνουμε τραπέζι, παίζουμε παιχνίδια», το δεύτερο «Γρύπες, άλογα, λιοντάρια και άλλες ιστορίες» για τα δημοτικά, το τρίτο σχεδιάστηκε για τα νηπιαγωγεία «Πατουσάκια στο Μουσείο», ενώ σε λίγο θα αναπτυχθεί και το τέταρτο για τα Γυμνάσια στην εκκλησία του Αϊ Γιώργη, στο Λόφο του Κιλκίς, με θέμα τις πολύτιμες αγιογραφίες της.
Πολύ σημαντική ήταν και η ημερίδα που οργανώθηκε από την Εφορεία με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών του νομού, Κι όλες αυτές οι εκπαιδευτικές δράσεις ξεκίνησαν με τη συνεργασία της Εφορείας με το Ειδικό Σχολείο Κιλκίς και την επίσκεψη των παιδιών με ειδικές δυνατότητες. «Ηταν μια μοναδική και πολύτιμη εμπειρία και για εμάς», τόνισε η κα Κοτζαμποπούλου.
Ανασκαφή στην Ειδομένη
Η σωστική ανασκαφή στην Ειδομένη έγινε από τον ειδικευμένο στην προϊστορία αρχαιολόγο Σταμάτη Χατζητουλούση, ενώ στο έργο συνεργάστηκε και ο Νίκος Παζάρας από το τμήμα Βυζαντινών, λόγω και των ευρημάτων αυτής της περιόδου.
Όπως σημείωσε η προϊσταμένη, η ανασκαφή έγινε πάνω σ’ έναν από τους αρχαιότερους δρόμους που συνδέουν την Κεντρική Ευρώπη με το Αιγαίο, τη λεκάνη απορροής του Αξιού ποταμού, ενώ ευχαρίστησε και την πρόεδρο της Κοινότητας Ειδομένης, Ξανθούλα Σουπλή, που συνέβαλε αποφασιστικά στην πραγματοποίηση της ανασκαφής.
Ο κ. Χατζητουλούσης σημείωσε πως το ανασκαφικό αρχαιολογικό δείγμα που προέκυψε στα τέλη του 2015 είναι πολύ μικρό και λίγα μπορούν να ειπωθούν για τα πορίσματα της έρευνας. Εντοπίστηκαν τρεις εποχές, με τη νεολιθική περίοδο να είναι ιδιαίτερα άγνωστη για το νομό Κιλκίς. Τα πρώτα στοιχεία τεκμηριώνουν τον τρόπο ανάπτυξης του προϊστορικού οικισμού, τη διαβίωση των προϊστορικών νοικοκυριών, τους τρόπους αποθήκευσης των προϊόντων τους, τα κεραμικά και τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν.
Η δεύτερη περίοδος που τεκμηριώνεται από την ανασκαφή είναι η μέσο και μεταβυζαντινή θέση. Στην ίδια θέση εντοπίστηκαν και διάσπαρτες ταφές με λίγα ή καθόλου κτερίσματα του 9ου-10ου αιώνα. Έτσι, από χώρος κατοίκησης στην αρχαιότητα εμφανίζεται στο Βυζάντιο ως ταφικός. Υπάρχει η ελπίδα πως η αρχαιολογική σκαπάνη θα μπορέσει στο μέλλον να εντοπίσει και τον οικισμό που σχετίζονταν με το νεκροταφείο.
Στην ίδια θέση βρέθηκαν ακόμη και κατάλοιπα πολεμικού εξοπλισμού, που μάλλον σχετίζονται με τους Βαλκανικούς ή τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο κ. Χατζητουλούσης ανέφερε πως η συνέχιση της ανασκαφής στο χώρο αυτό θα δώσει πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο ανάπτυξης των νεολιθικών κοινοτήτων του Κιλκίς και θα προσφέρει σημαντικά συγκριτικά στοιχεία με τις υπόλοιπες περιοχές της Κ. Μακεδονίας.
Ανασκαφή στην Κορωνούδα
Η σωστική ανασκαφή στην Κορωνούδα, στην περιοχή των Κρουσίων, έγινε μετά από το τυχαίο εύρημα που είχε αγρότης, όταν το άροτρό του έπεσε σε κενό και αποκαλύφθηκε ένα πιθάρι.
Η κα Μαρία Φαρμάκη σημείωσε πως η περιοχή ανήκε στην αρχαία Κρηστωνία, την οποία κατέλαβε ο Αλέξανδρος Α΄ το 490π.Χ. και την ενέταξε στο Μακεδονικό Βασίλειο, μέχρι το 168μ.Χ. οπότε και το βασίλειο κατελήφθη από τους Ρωμαίους. Επρόκειτο για μια πλούσια περιοχή με τον ποταμό Εχέδωρο, με ανεπτυγμένη τη γεωργία-κτηνοτροφία, με πολλά αμπέλια και πλούσια ξυλεία.
Μετά την αποκάλυψη του αρχαίου πιθαριού η επέμβαση της υπηρεσίας ήταν άμεση. Η σωστική ανασκαφή διήρκησε περίπου δυο μήνες και αποκαλύφθηκε μέρος μιας αγροικίας, τέσσερα πιθάρια με το ένα να φθάνει σε ύψος το 1,5 μέτρο. Τα πιθάρια φωτογραφήθηκαν, αποτυπώθηκαν και μεταφέρθηκαν στην αποθήκη, όπου θα γίνει η συντήρησή τους, ώστε μετά να τοποθετηθούν στον αίθριο χώρο του Μουσείου.
Ο κ. Αναστάσιος Κεραμάρης, από τους πιο έμπειρους αρχαιολόγους της υπηρεσίας, με 60 ανασκαφές στο ενεργητικό του, επισήμανε πως τα διάσπαρτα όστρακα που βρέθηκαν στην περιοχή οδηγούν στο συμπέρασμα πως υπήρχε αρχαίος οικισμός στην περιοχή.
Τα ευρήματα χρονολογικά τοποθετούνται στην ύστερη αρχαιότητα, στον 3ο με 5ο αιώνα μ.Χ. και παρουσιάζουν μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον.
Στις εργασίες που έγιναν σημαντική ήταν η βοήθεια του δήμου Κιλκίς, του αντιδημάρχου Ακη Πιπερίδη και του κ. Νίκου Πογέλη.
Η προϊσταμένη της Εφορείας σημείωσε πως τα διαφορετικά μεγέθη στα πιθάρια σημαίνει πως σ’ αυτά αποθηκεύονταν και διαφορετικά προϊόντα, κάτι που επιβεβαιώνει τις πληροφορίες πως η περιοχή του Κιλκίς από την αρχαιότητα διέθετε πολλούς φυσικούς πόρους και πάντα μπορούσε να θρέψει τις κοινωνίες της.
Σημαντικά τα ανασκαφικά ευρήματα και στην Ειδομένη και στην Κορωνούδα και θάναι ευτύχημα να μπορέσει η Εφορεία να συνεχίσει τις σωστικές ανασκαφές. Σ’ αυτό θα μπορούσαν να συμβάλλουν καθοριστικά οι δυο δήμοι, Κιλκίς και Παιονίας, μέσα από τις προσλήψεις που κάνουν με τα προγράμματα κοινωνικής εργασίας, για 8 μήνες, διαθέτοντας στην Εφορεία έναν αριθμό εργαζομένων.
Κώστας Τερζενίδης
