Εφημερίδες, φωτογραφίες, βιβλία, αντικείμενα, μαθητολόγια, ποινολόγια σκιαγραφούν τη διαδρομή των κατοίκων του Κιλκίς. Η προσφυγική καταγωγή τους, οι περιπέτειές τους στην πορεία του χρόνου, η επαγγελματική τους αποκατάσταση, ολόκληρη η ζωή τους.
Είναι ένα συναρπαστικό φλας-μπακ, ζεις τη ζωή που δεν έζησες. Ακούς τις κλαγγές των όπλων στα πεδία των μαχών, οσμίζεσαι τον ιδρώτα του μόχθου των αγροτών και των παλιών επαγγελματιών. Ακούς τις μουσικές του παλιού φωνογράφου, της γκάιντας, της λύρας και του κλαρίνου...
Θαυμάζεις την καλλιτεχνία των κορασίδων στα παλιά εργόχειρα και τα υφαντά....
Ψήγματα εικόνων προσπαθώ να μεταφέρω μέσα από αυτό το κείμενο, άλλωστε, για να καταλάβει κανείς τον πλούτο του λαογραφικού μουσείου, πρέπει να το επισκεφτεί και να δει με τα δικά του μάτια.
Ενδεικτικά αναφέρω:
Τετράδιο 1912-13 μαθητρίας του παρθεναγωγείου Στρωμνίτσης, με καλλιγραφικές σημειώσεις για το έργο του Ξενοφώντος «Κύρου Ανάβασις».
Βιβλίο του 1892 «Γερο-Στάθης» Λέοντος Μελά.
Μαθητολόγιον σχολικών ετών 1937-38 επαγγέλματα γονέων, χαλκουργός, αγωγιάτης, καροποιός, γεωργός, αρτοποιός, πεταλωτής.
Παρατηρούμε ακόμη ότι οι μαθητές τότε πλήρωναν για να αποκτήσουν γνώση, στο βιβλίο εκπαιδευτικών τελών, αναφέρονται 400 δραχμές για το εκπαιδευτικό τρίμηνο. Στο μαθητολόγιο του 1947, στη θέση όπου αναγράφεται το επάγγελμα πατρός, διαβάζουμε ορφανό, ορφανό, ορφανό....είναι οι μαύρες σελίδες της Ελληνικής ιστορίας, εμφύλιος...
Στα ποινολόγια δίνουν και παίρνουν οι αποβολές, τετραήμερον αποβολήν εις τον τάδε, δια κακήν συμπεριφοράν, τριήμερος αποβολή δι' αυθάδειαν κατά την διάρκεια του μαθήματος των φυσικών, τετραήμερος αποβολή δι' απρεπείς εκφράσεις εις τας οδούς.
Οδοντιατρική πολυθρόνα Γαλλικής κατασκευής, δωρεά
Σωτήρη Χρυσάφη. Όπως γράφει στις πληροφορίες, «τοποθετήθηκε στο πρώτο οδοντιατρείο του Κιλκίς από τον πτυχιούχο οδοντίατρο του παν/μίου Αθηνών Αντώνη Χρυσάφη, που εγκαταστάθηκε στην πόλη μας το 1928». Και κάτι που φανερώνει την καλαισθησία των ανθρώπων διαχρονικά «σετ περιποίησης νυχιών 1924 δώρο αρραβώνων, δωρεά Ανθούλας Ναούμη».
Είναι σαν κινηματογραφική ταινία με θέμα το παρελθόν και ήρωες ανθρώπους που, ίσως, έφυγαν από τη ζωή άφησαν, όμως, έντονα τα ίχνη τους, καταγράφοντας ιστορία και πολιτισμό. Μια ταινία στην οποία η λέξη τέλος δεν έχει γραφτεί, γιατί, απλά, δεν έχει τελειώσει, αλλά συνεχίζεται και θα συνεχίζεται για πάντα, όπως και η ίδια η ζωή.
Δέσποινα Μοσχούτα
Δημοσιογράφος