Ο Άγιος Τρύφων από την εποχή της τουρκοκρατίας αγιογραφείται με μαχαίρι τρυγητού στο δεξί του χέρι. Η λαϊκή παράδοση συνδέει τον Άγιο με τα αμπέλια και τους αμπελουργούς μέσω ευρύτατα διαδεδομένης αφήγησης. Σύμφωνα με μία από τις παραλλαγές, ο Άγιος Τρύφων κλάδευε το αμπέλι του αδιαφορώντας για τις αντίθετες υποδείξεις της Παναγίας και έκοψε τη μύτη του. Έτσι εξηγείται η λατρευτική αποχή από την εργασία στ’ αμπέλια, που κρατούν όλοι οι αμπελουργικοί πληθυσμοί. Την απαγόρευση εκφράζουν ρητά οι Ανατολυκορωμυλιώτες: «Άς έρθ’ τ’ Αη Τρύφου η μέρα πρώτα, κι απέει πιάν’ς του σβαρνά στου χέρι σ». Η πρώτη Φεβρουαρίου αποτελεί στη λαϊκή παράδοση το θεσμοθετημένο χρονικό ορόσημο που σηματοδοτεί την αρχή του κλαδέματος και μετά το οποίο ακολουθούν διαδοχικές αμπελουργικές φροντίδες.
Το καθαρά τελετουργικό μέρος αρχίζει τα χαράματα της 1ης Φεβρουαρίου. Το μοσχάρι που πρέπει να είναι πάντα αρσενικό, οδηγείται με πομπή και συνοδεία μουσικής από τον κύριο δρόμο, διασχίζοντας τον συνοικισμό, στο προαύλιο χώρο του παρεκκλησιού. Εκεί σε ειδικά διαμορφωμένα καζάνια βράζεται το κρέας του.
Πιστοί, γυναίκες κυρίως, φέρνουν τσαμπιά από σταφύλι, που συνηθίζουν να διατηρούν κρεμασμένα στα υπόγεια κελάρια οινοποίησης, (το έχουν σε καλό να αντέξουν τα σταφύλια ως τη 1η Φεβρουαρίου) και τα κρεμούν μπρος στην εικόνα του Αγίου και έξω από την εκκλησία. Μετά τον αγιασμό, θα πάρει ο καθένας μερικές ρώγες και θα τις κρατήσει σαν φυλαχτό για όλη τη χρονιά.
Το κρέας βράζεται σε μεγάλα καζάνια σε παρακείμενους προς το εκκλησάκι χώρους που έχουν οικοδομηθεί για το σκοπό αυτό. Ο παπάς το ευλογεί και γίνεται η διανομή στους παρευρισκόμενους μαζί με μπρούσκο κρασί, το οποίο ρέει άφθονο καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Το τελευταίο μέρος του κουρμπανιού είναι το καθαρά εορταστικό: παρουσίαση των χορευτικών του συλλόγου και άλλων χορευτικών συγκροτημάτων και αμέσως μετά γλέντι των παρευρισκομένων με άφθονο κρασί.
Το παμπάλαιο αυτό έθιμο γίνεται με αποκλειστική οργάνωση και εποπτεία του συλλόγου «Άγιος Τρύφων» από το 1979, σε συνεργασία πάντοτε με την Εκκλησία καθώς και την καθοριστική συμμετοχή των μελών του που κάθε χρόνο δραστηριοποιούνται και προσφέρουν την εθελοντική εργασία και το μεράκι τους για την πραγματοποίησή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι το έθιμο αυτό έχει διατηρήσει τη ζωντάνια του και δεν έχει εκπέσει σε ένα καθαρά φολκλορικό συμβάν. Χάρη στην αμπελουργική δραστηριότητα και την ανάγκη διατήρησης της συλλογικής συνείδησης και μνήμης των προσφύγων, συνεχίζει να ζει.
Τόσο οι κάτοικοι της Γουμένισσας αλλά και πολλοί επισκέπτες και εκδρομείς (με σύμμαχο τις καλές καιρικές συνθήκες) έδωσαν και φέτος το παρόν τους στην εκδήλωση. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι με τη δουλειά του Δ.Σ. και των μελών του, ο Σύλλογος αυτός έχει ανατρέψει το σύνηθες λεγόμενο «κάθε πέρσι και καλύτερα». Πλήθος κόσμου παρευρέθηκαν για να προσκυνήσουν το στολισμένο εικόνισμα του Αγίου, να φάνε σταφύλια από τον προηγούμενο χρόνο, να γευτούν το κουρμπάνι και το υπέροχο μπρούσκο γουμενισσιώτικο κρασί και να γλεντήσουν.
Ο πρόεδρος του συλλόγου κ. Αστέριος Τάτσης στο σύντομο χαιρετισμό του καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους συλλόγους και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στους χορηγούς και σε όλους τους αφανείς ήρωες που με την αφιλοκερδή προσφορά της εργασίας τους βοήθησαν να ετοιμαστεί και να ολοκληρωθεί η εκδήλωση, τονίζοντας δε και την ανάγκη διατήρησης και διαιώνισης του εθίμου.
Ο Δήμαρχος Γερίου Λευκωσίας κ. Αργύρης Αργυρού στο χαιρετισμό του δήλωσε πως είναι ιδιαιτέρα χαρούμενος που δέχθηκε την πρόσκληση του προέδρου κ. Αστέριου Τάτση να παραβρεθεί στην Ιερή Πανήγυρη του Αγίου Τρύφων, είναι η πρώτη του επίσκεψη στη Γουμένισσα, και διαβεβαίωσε πως αυτό θα η αρχή μιας μεγάλης φιλίας που θα συνεχισθεί στην Κύπρο και εδώ.
Έλαβαν μέρος οι σύλλογοι:
1)Λαογραφικός Όμιλος «Ακρίτες Γερίου» από το Γέρι Λευκωσίας Κύπρου.
2)Εύξεινος Λέσχη «Η Ρωμανία» από την Μαρίνα Νάουσας
3)Πολιτιστικός Σύλλογος Ακρολίμνης.
4)Πολιτιστικός Σύλλογος Κάρπης
5)Πολιτιστικός Σύλλογος «Πυρσός» Παιλαίφυτου
6)Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Ραχώνας «Ευκλείδης».
7) Πολιτιστικός Σύλλογος «Άγιος Τρύφων»
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους: ο Βουλευτής κ. Γεωργαντάς, ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Βεργίδης, ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Γκουντενούδης, ο Δήμαρχος Γερίου Λυκωσίας κ. Αργυρού, οι πρώην Δήμαρχοι Κιλκίς και Γουμένισσας κ. Αμανατίδης και κ. Παπαπαναγιώτου, οι Δημοτικοί σύμβουλοι κ. Μεμετζής, κ.Δούμου, κ.Φράγγος, κ.Σιωνίδης, κ. Γαρόπουλος, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΠ κ.Τζούρτζος, ο Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας Γουμένισσας κ. Τραχανίδης, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κιλκίς κ. Τονικίδης, ο Διευθυντής της Επιμορφωτικής Κιλκίς κ. Αμοιρίδης, ο εκπρόσωπος του Ιερού Ιδρύματος Αγίας Τριάδας κ.Ραχμανίδης, ο Πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας Γρίβας κ.Μπακάλης, ο Διοικητής Πυροσβεστικής κ.Γκαντίδης, ο Δασάρχης Γουμένισσας κ.Τζάκος, ο πρώην Διοικητής Αστυνομικού Τμήματος Γουμένισσας κ. Κρητικόπουλος, ο πολιτευτής κ.Καζαντζίδης, ο Πρόεδρος κυνηγετικού συλλόγου κ.Πιλάτος, οι Διευθυντές και οι σύλλογοι διδασκόντων των Δημοτικών σχολείων, του Γυμνασίου και Λυκείου, οι Πρόεδροι των πολιτιστικών συλλόγων Κάρπης, Γιαννιτσών, Κουφαλίων, Θάσου, Καβάλας και πλήθος κόσμου.
Αποχαιρετιστήριο επίσημο δείπνο παράθεσε ο Σύλλογος «Άγιος Τρύφων», στις 1 Φεβρουαρίου το βράδι στον κ. Αργύρη Αργυρού Δήμαρχο Γερίου Λευκωσίας Κύπρου, στον Λαογραφικό Όμιλο «Ακρίτες Γερίου» και συνοδούς τους στο ξενοδοχείο «ΠΑΡΥΦΕΣ». Στη σύντομη ομιλία του ο Πρόεδρος κος Αστέριος Τάτσης χαιρέτησε τους φιλοξενουμένους, ευχαρίστησε το Δήμαρχο και τους χορευτές, που αποδέχθηκαν την πρόσκλησή του Συλλόγου και διάνθισαν την Ιερά Πανήγυρη-Κουρμπάνι με την μουσική και χορευτική παράδοση της Κύπρου και όχι μόνο. Εν συνεχεία αντηλλάγησαν αναμνηστικά και η βραδιά συνεχίστηκε με πολύ χορό υπό τους ήχους των χάλκινων Γουμένισσας.
Το Δ. Σ ευχαριστεί τους χορηγούς κυρίους: Γκουντενούδης, Δούμου, Τζούρτζο, Μεμετζή, Τραχανίδη, Τονικίδη, Ηλιάδη, τα καταστήματα της Γουμένισσας, τα Οινοποιεία Αΐδαρίνη, Τάτση, Ευτυχίδη, Χατζηβαρύτη, τους παραγωγούς κ. Μούσα, Ζέγλη, Βαλτάρα, Θεοδωρίδη, και Σαδραζάνη, του κ.Καρακόλη Γεώργιο, Μακρή Αθανάσιο, Παπαλεξανδρου, Αλεξανδρή Γεωργία, Καφέ Επέστρεφε, ΕΠΕ Χρισταντωνίου, Τερζή Βασίλειο, Λαΐνα Δημήτρη, Μανδρά, Γλαύτση, Καλαϊτζίδη, Θεοδωρίδη, Κούπανη Αντώνιο, Γέγα Ευάγγελο, Γέγα Ευγενία, την εξωτερική εθελοντική ομάδα, τους μάγειρες, τους σερβιτόρους τα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου του Αγίου Τρύφωνα και όλους τους παραυρισκόμενους.
