Ένα από τα πρώτα πράγματα που συναντάς όπως προσεγγίζεις τον Ευρωπό είναι το έντονο πράσινο σε όλη την έκταση της ευρύτερης περιοχής, της Παιονίας του Κιλκίς. Στην άκρη του χωριού βρίσκεται η οικία Κουμαρτζή, στη "σκιά" του λόφου Μάνα, γύρω από τον οποίο συναντάει κανείς ό,τι απέμεινε σήμερα από τη συνώνυμη αρχαία πόλη. Στο κατώφλι της οικίας μας περιμένει η οικογένεια, ο πατέρας Αναστάσιος, η μητέρα Ελένη, καθώς και οι τρεις γιοι τους, ο Δάνης, ο Νίκος και ο Θοδωρής. Η κουβέντα μας ξεκινάει με τον Νίκο, τον "μεσαίο", ο οποίος εμπνεύστηκε την προσπάθεια αναβίωσης και ανάδειξης του αρχαιοελληνικού και τόσο μυστηριακού αυτού οργάνου.
«Όπως τα πάντα στη ζωή (και ειδικότερα στην καθημερινότητα της οικογένειας Κουμαρτζή), έτσι και η ενασχόλησή μας με τις αρχαίες λύρες οφείλεται σε μία σειρά από ερεθίσματα: την αγάπη όλων των μελών της οικογένειάς μας για τη μουσική, την επί μία δεκαετία και πλέον ενασχόληση του πατέρα μου με την παραδοσιακή οργανοποιία, την αγάπη μου για τα αρχαία artefacts, καθώς και την πρόσφατη ενασχόληση μου με το product design.
Πρώτος ξεκίνησε ο πατέρας μου, ως ερασιτέχνης μουσικός και παίκτης μπουζουκιού. Όσο μεγάλωνε, η αγάπη του για τη μουσική εστίασε στη διδασκαλία της τέχνης σε παιδιά, ενώ πριν από μία δεκαετία άρχισε να ασχολείται σοβαρά με την οργανοποιία παραδοσιακών ελληνικών οργάνων, όπως μπουζούκια, μπαγλαμάδες κ.λπ. και μας ενέπνευσε να ξεκινήσουμε τα "Μουσικά Όργανα Αναστάσιος".
Από την άλλη, η μητέρα μου, Ελένη, ασχολήθηκε με πάθος με τον μουσικό σύλλογο της γενέτειράς μας επί σειρά ετών. Φυσικό ήταν λοιπόν και οι τρεις γιοι να μεγαλώσουμε μέσα στη μουσική. Και αν εγώ τελικά ασχολήθηκα με άλλες τέχνες (συγγραφή βιβλίων, graphic design, καθώς και με την ίδρυση ενός πρότυπου εκδοτικού οίκου, το www.iWrite.gr), τα δύο μου αδέλφια αφιερώθηκαν στη μουσική. Κάπως έτσι, ο Δάνης είναι πλέον επαγγελματίας μουσικός με συχνή δισκογραφία με τους APERITO, ενώ ο βενιαμίν της οικογένειας, ο Θοδωρής, παρουσίασε πρόσφατα το Reggetiko Project, δεχόμενος τα πρώτα ενθουσιώδη μηνύματα από το μουσικόφιλο κοινό.
Tελικά, δεν ξέφυγα ούτε εγώ από τη μουσική, μιας και πρόσφατα άρχισα τα μαθήματα στην αρχαία ελληνική λύρα. Στην Ελλάδα υπάρχουν 2-3 παλαιότεροι κατασκευαστές, ενώ στο εξωτερικό είναι αρκετοί οι οργανοποιοί παρόμοιων μουσικών οργάνων, όπως για παράδειγμα σουμεριακές ή κέλτικες λύρες.
Ως προς τις αρχαίες λύρες όμως, το πρόβλημα μέχρι πρόσφατα ήταν ότι αυτές κοστολογούνταν πολύ ακριβά. Αυτό βέβαια είχε αντίκτυπο στη διάδοση του οργάνου, μιας και δεν μπόρεσε να βρει την αναγνώριση που έχαιρε κατά την αρχαιότητα και οι καλοί παίκτες αρχαίας λύρας σήμερα μετριούνται δυστυχώς στα δάκτυλα του ενός χεριού. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να αλλάξουμε εμείς, με άκρως ποιοτικές (μουσικά και κατασκευαστικά) αρχαίες λύρες σε εξαιρετικά χαμηλό κόστος.
Ποιο άλλο όργανο συνδυάζει στην ιστορία του τον θεό Ερμή, τον θεό Απόλλωνα, μαζί με τον μεγάλο Πυθαγόρα; Για εμένα προσωπικά, η αρχαία ελληνική λύρα είναι από τα πιο πλούσια σε ιδιαιτερότητες μουσικά όργανα που υπάρχουν σήμερα. Κατ' αρχήν, φέρει το βάρος αμέτρητων ιστοριών, τόσο μυθολογικής φύσεως (διαβάστε τον Ύμνο στον Ερμή του Ομήρου για αρχή) όσο και ιστορικής. Ποιο άλλο όργανο συνδυάζει στην ιστορία του τον θεό Ερμή, τον θεό Απόλλωνα, μαζί με τον μεγάλο Πυθαγόρα; Ποιο άλλο μουσικό όργανο μπορεί να ισχυριστεί ότι έκανε μερικούς από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους της ανθρωπότητας να ασχοληθούν μαζί του, όπως τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα;
Έχουμε αποφασίσει να κάνουμε όμορφα πράγματα στην πατρίδα μας και η αρχαία λύρα είναι το διαβατήριο για να τα μεταφέρουμε και στον υπόλοιπο κόσμο. Επιπλέον, στη σύγχρονη εποχή των συνθετικών υλικών και των ηλεκτρικών μουσικών οργάνων, τείνουμε να ξεχάσουμε τη μοναδικότητα και τη δύναμη που κρύβουν τα φυσικά υλικά. Γιατί η μουσικότητα ενός ξύλου να είναι πολύ ανώτερη από αυτή ενός άλλου; Γιατί οι χορδές από έντερο να ακούγονται διαφορετικά από τις συνθετικές; Γιατί το δέρμα ενός ζώου να είναι ιδανικό για ένα ηχείο, ενώ ενός άλλου όχι; Στην κατασκευή μίας αρχαίας λύρας η χαοτική φύση των υλικών "δαμάζεται" με αριστοτεχνικό τρόπο, ώστε να παράξουν κάτι άψυχο που έχει όμως "ψυχή" και μπορεί να προκαλέσει έντονα συναισθήματα, οργή, θλίψη, χαρά.
Τα βασικά μοντέλα λυρών χρειάζονται 4-5 ημέρες, ενώ τα πιο σύνθετα φθάνουν έως τις 8-10 ημέρες. Ειδικές παραγγελίες, δηλαδή παραγγελίες οργάνων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που να απαντούν στις ανάγκες ενός παίκτη, μπορεί να χρειαστούν έως και 15 ημέρες έως την ολοκλήρωση τους (ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας πάντα). Από την άλλη, σε περίπτωση μεγάλων παραγγελιών, οι χρόνοι αυτοί μπορούν να μειωθούν αρκετά, μιας και τα μοντέλα των αρχαίων λυρών μπορούν άμεσα να μπουν σε γραμμή παραγωγής. Δεν θα ήταν υπερβολικό αν λέγαμε ότι θα είμαστε έτοιμοι σύντομα να παραδίδουμε παραγγελίες εκατοντάδων λυρών μέσα σε 1-2 μήνες, εφόσον φυσικά καταφέρουμε να δημιουργήσουμε την απαιτούμενη ζήτηση.
Τον τελευταίο χρόνο έχουμε εστιάσει κυρίως στην ανάπτυξη πρωτοτύπων των λυρών, στη δημιουργία μίας χαμηλού κόστους γραμμής παραγωγής (με στόχο το τελικό όργανο να κοστολογηθεί χαμηλά), καθώς και σε κάποια πρώτα βήματα προώθησης στην παγκόσμια αγορά. Κάποια στιγμή ένας άνθρωπος από το Dexter των Η.Π.Α. ψάχνοντας κάτι στο Internet, βρήκε κατά τύχη κάποιες αναφορές σε εμάς, κατέληξε στην ιστοσελίδα μας και πήρε την απόφαση να ασχοληθεί και αυτός με την εκμάθηση του αρχαίου αυτού οργάνου. Η παραγγελία έχει ήδη γίνει, ενώ το όργανο ταξιδεύει ήδη στον νέο του κάτοχο, κάτι που μας δείχνει ότι η αναβίωση του ενδιαφέροντος για την αρχαία ελληνική λύρα δεν είναι σε καμία περίπτωση ένα άπιαστο όνειρο.
Οι λύρες μας διαγωνίστηκαν και βραβεύτηκαν στο Designing Creative Synergies 2014. Μάλιστα, ο σχετικός τιμητικός έπαινος αποκτάει μεγαλύτερη σημασία αν αναλογιστεί κανείς από ποιους απονεμήθηκε: το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος κ.ά. Η κατασκευή λυρών αποδείχθηκε τελικά "πυρήνας" γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκαν πολλά και διάφορα υπο-projects. Χάρη σε αυτά καταλάβαμε σύντομα ότι υπάρχει μία υποβόσκουσα αγάπη για την αρχαία ελληνική μουσική, η οποία ψάχνει διέξοδο σε πολλούς ανθρώπους ώστε να εκφραστεί.
Επίσης, σύντομα θα ξεκινήσουν οι ηχογραφήσεις με τη Λίνα Παλερά για το πρώτο μουσικό album του The Lyre 2.0 Project. Σε αυτό μάλιστα θα συμμετάσχει και ο Michael Levy, ο γνωστότερος σήμερα παίκτης αρχαίων λυρών στον κόσμο, ο οποίος ενθουσιάστηκε με το project και έχει ήδη παραγγείλει τη δική του αρχαία ελληνική λύρα. Στόχος μας είναι να ηχογραφηθούν όσο το δυνατόν περισσότερες αρχαίες μελωδίες, γι' αυτό και ξεκινήσαμε μία μεγάλη έρευνα για μουσική που διασώζεται από την αρχαιότητα.
Η ζωή εδώ στον Ευρωπό έχει άλλους ρυθμούς, μία ταχύτητα που σου επιτρέπει να ασχοληθείς περισσότερο με την ουσία των πραγμάτων και να εκφραστείς με έναν ολοκληρωμένο τρόπο. Αρκεί βέβαια να είσαι ανήσυχος, μιας και ειδάλλως η ραστώνη και η στασιμότητα καραδοκούν.
Ο πατέρας μου για παράδειγμα ξυπνάει νωρίς το πρωί (6-7), ξεκινάει με περπάτημα, στη συνέχεια πίνει τον πρωινό καφέ στο σπίτι, πηγαίνει στη δουλειά του (είναι κτηνίατρος στο επάγγελμα), επιστρέφει το μεσημέρι, τρώει σε οικογενειακό τραπέζι (πόσοι μπορούμε να το πούμε αυτό στην πόλη αλήθεια;), ξεκουράζεται και το απόγευμα έως το βράδυ χάνεται μέσα στο εργαστήριο οργανοποιίας του να παλεύει με τα μουσικά όργανα. Και φυσικά, το βράδυ βρίσκει πάντα λίγο χρόνο για τσίπουρο ή καφέ στην πλατεία με παιδικούς (και μη) φίλους.
Πηγή: www.lifo.gr
Αρχαία λύρα από το… Κιλκίς στον «Μπεν Χουρ»
Οταν πριν από δύο χρόνια εμπνεύστηκαν από τη μουσική της παγκόσμιας τηλεοπτική παραγωγής «Games of thrones» και έκαναν τη δική τους ελληνική διασκευή, κανείς δεν φανταζόταν πως λίγο καιρό αργότερα θα γινόταν το ακριβώς αντίθετο και θα αποτελούσαν πηγή έμπνευσης για το Χόλιγουντ.
Μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση οργανοποιίας από το Κιλκίς έβαλε τα γυαλιά σε όλα τα μεγαλεπήβολα κυβερνητικά σχέδια προσέλκυσης των μεγάλων παραγωγών και συνεργάστηκε για τη μουσική επιμέλεια της νέας ταινίας του «Ben Hur» που προβάλλεται στην Ελλάδα από την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου.
Ολα ξεκίνησαν πέρσι με ένα e-mail και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τη συνέχεια. «Πριν από ένα χρόνο περίπου, λάβαμε ένα e-mail από κάποιον Marco Beltrami. Οπως κάνω πάντα, έτσι και σε αυτή την περίπτωση πραγματοποίησα μια σύντομη αναζήτηση στο Διαδίκτυο για το ποιος είναι αυτός που ενδιαφέρεται για μια αρχαία μας λύρα», λέει ο Θοδωρής Κουμαρτζής, μικρότερος γιος του κ. Αναστάση, ανακαλύπτοντας στη συνέχεια πως πρόκειται για τον ιδιαίτερα δημοφιλή Αμερικανό μουσικοσυνθέτη ταινιών, ο οποίος ανάμεσα στα άλλα είχε συνθέσει τα soundtracks των Scream, Mimic, Resident Evil, HellBoy, The Woman in Black, Wolverine, ενώ υπήρξε υποψήφιος για Οσκαρ για τη μουσική των ταινιών 3:10 Yuma και Hurt Locke.
Ε.Τ.
