Στα περισσότερα από τα τριάμισι χρόνια του εμφυλίου, η Τουρκία ήταν η κυριότερη πύλη εισόδου όπλων, πόρων και ξένων μαχητών προς την Συρία. Πολέμιος του συριακού καθεστώτος, η Άγκυρα ακολουθούσε την πολιτική του «οποιονδήποτε πλην του (σ.σ. προέδρου Μπασάρ αλ-) Άσαντ».

Αλλά τους τελευταίους μήνες η κατάσταση άλλαξε: το Ισλαμικό Κράτος απήγαγε στη Μοσούλη 49 τούρκους διπλωμάτες και τις οικογένειές τους, τους οποίους κρατάει ακόμη ως ομήρους. Αυτό και η γρήγορη εξάπλωση του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία φαίνεται ότι αφύπνισαν την Τουρκία. Και τώρα αναλαμβάνει δράση.

Στην περιοχή του Χατάι στη νότια Τουρκία, οι περιπολίες κατά μήκος των συνόρων έχουν αυξηθεί. Στην περιοχή βρίσκονται 5.000 στρατιώτες και θέλουν να δείξουν ότι έχουν τον έλεγχο.

Ένας από τους διοικητές τους, ο αντισυνταγματάρχης Ουμίτ Ντουρμάζ, απορρίπτει κάθε κριτική ότι η Τουρκία άργησε να αντιδράσει. «Βρίσκω πολύ άδικες τις κατηγορίες εναντίον μας», λέει.

Γενικά οι στρατιώτες απασχολούνται περισσότερο με την μικροεγκληματικότητα. Αφού εκφωνήσουν τον καθημερινό τους όρκο, υποσχόμενοι να προστατεύουν «την τιμή και την ακεραιότητα» των συνόρων της Τουρκίας, μερικοί από αυτούς ανεβαίνουν στους πύργους ελέγχου που έχουν θέα στις πεδιάδες της βόρειας Συρίας _ περιοχές που βρίσκονται από τον έλεγχο του Μετώπου αλ-Νούσρα, θυγατρικής της Αλ Κάιντα.

«Συλλαμβάνουμε γύρω στους 10 με 15 λαθρεμπόρους την ημέρα που μεταφέρουν πετρέλαιο ή τσιγάρα και συχνά ανταλλάσσουμε πυροβολισμούς μαζί τους», λέει ο αντισυνταγματάρχης Ουνσάλ Ακιέλ. «Επειδή δεν υπάρχει νόμιμη εξουσία από την άλλη πλευρά, τα όπλα πέφτουν στα χέρια απλών ανθρώπων».

Ξαφνικά εντοπίζουν κίνηση στο ποτάμι παρακάτω: άνθρωποι προσπαθούν να περάσουν στην Τουρκία. Επιβιβάζονται σε ένα τεθωρακισμένο και τους πλησιάζουν. Τελικά αποδεικνύεται ότι είναι πρόσφυγες.

Από την αρχή του 2014, ο στρατός στο Χατάι έχει συλλάβει σχεδόν 17.000 άτομα που προσπαθούσαν να περάσουν στην Τουρκία. Ο αριθμός αυτός είναι διπλάσιος από πέρσι _ ένδειξη ότι σφραγίζουν τα σύνορα. Πολλοί είναι πρόσφυγες που κατευθύνονται προς καταυλισμούς. Αλλά άλλοι είναι ξένοι που μπαίνουν ή βγαίνουν από τη Συρία πιθανώς για να πολεμήσουν στο πλευρό των τζιχαντιστών.

Ανάμεσα στα 9.000 άτομα που συνελήφθησαν προσπαθώντας να περάσουν από την Τουρκία στη Συρία, υπάρχουν πολίτες 15 χωρών περιλαμβανομένης της Σομαλίας, της Δανίας και της Γαλλίας. Στο παρελθόν, οι πτήσεις προς Χατάι ήταν γεμάτες ξένους μαχητές που περνούσαν εύκολα τα σύνορα προς Συρία. Αλλά αυτό αλλάζει.

Η Τουρκία αποτελεί κλειδί στην αμερικανική στρατηγική κατά του Ισλαμικού Κράτους. Αλλά οι διπλωμάτες που κρατούνται ακόμη όμηροι δυσχεραίνουν τις κινήσεις της Τουρκίας από τον φόβο αντιποίνων.

Η Άγκυρα επιθυμεί να ανακόψει την ροή των σύρων προσφύγων. Και φοβάται ότι όπλα μπορεί να περάσουν από τους Κούρδους της Συρίας προς τους μαχητές του κουρδικού ΡΚΚ στην Τουρκία.

Λόγω όλων αυτών των ανησυχιών, η Τουρκία δεν θα λάβει μέρος σε πολεμικές αποστολές, ούτε θα επιτρέψει να χρησιμοποιηθούν οι βάσεις της για αεροπορικές επιδρομές. Αλλά θα παίξει σημαντικό ανθρωπιστικό ρόλο.