Κι αν οι ειδικευμένοι έχουν κάμποσες ευκαιρίες ανεύρεσης εργασίας, οι ανειδίκευτοι βρίσκονται σε χειρότερη μοίρα. Ανειδίκευτοί μιας κάποιας ηλικίας μάλιστα. Να εξαλείφθηκε τόσο πολύ η ανεργία ώστε να ζητούν οι βιομηχανίες ακόμη και απλούς εργάτες και να μην βρίσκουν φαντάζει σχεδόν αδύνατον. Απευθυνθήκαμε λοιπόν στην ΔΥΠΑ, τον πρώην ΟΑΕΔ, Κιλκίς, για διερευνήσουμε το παράδοξο αυτό από την πλευρά των ανέργων. Ή μάλλον της υπηρεσίας που φροντίζει να καταγράφει και να υποδεικνύει θέσεις εργασίας στους ανέργους. Κι εδώ πλέον αρχίζουν τα παράδοξα, αν δεν είναι μόνο παράδοξα. Άνεργοι και μάλιστα ανειδίκευτοι είναι η πλειοψηφία των καταγεγραμμένων ανέργων στα κιτάπια της ΔΥΠΑ. Γνωρίζουν τις προσφερόμενες θέσεις εργασίας; ρωτάμε. Βεβαίως και τις γνωρίζουν, απαντούν από τον ΟΑΕΔ. Και πάνε να ζητήσουν εργασία; Βεβαίως και πάνε, απαντούν. Και τι γίνεται; Βρίσκουν εργασία; Συνήθως δεν γίνεται πρόσληψη, ή δεν γίνονται τόσες προσλήψεις όσες είναι και οι προσφερόμενες θέσεις, είναι η απάντηση. Θα μπορούσε να μας εκπλήξει, αλλά δεν μας εκπλήσσει πλέον διότι την ίδια απάντηση λάβαμε και πριν ένα χρόνο όταν ασχοληθήκαμε και πάλι με τούτο το παράδοξο. Να υπάρχουν άνεργοι, να υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας, να ζητούν την κάλυψή τους οι βιομηχανίες, να σπεύδουν οι ενδιαφερόμενοι άνεργοι αλλά να μην γίνονται προσλήψεις! Θα πείτε πως μια άλλη όψη του παράδοξου αυτού είναι να υπάρχουν άνεργοι στην Ημαθία, να προσφέρονται χιλιάδες θέσεις εργασίας στον πρωτογενή τομέα αλλά να περιμένουμε εργάτες εισαγωγής από την Ινδία για να δουλέψουν Διότι δεν υπάρχει εγχώριο ενδιαφέρον. Αλλά στο Κιλκίς, όπως επικυρώνει και η ΔΥΠΑ, υπάρχει ενδιαφέρον από άνεργους να δουλέψουν στα
εργοστάσια. Τότε γιατί δεν γίνονται προσλήψεις;
Για το ανεξήγητο παράδοξο απευθυνθήκαμε στην Περιφερειακή Διεύθυνση της ΔΥΠΑ, όπου και ρωτήσαμε τον επικεφαλής της υπηρεσίας κ. Κρυσταλλίδη. Σοφότεροι δεν γίναμε. Απλώς παρέθεσε τα ισχύοντα με όσους ανέργους αρνούνται να εργαστούν. Στις τρεις αρνήσεις έχουν κυρώσεις. Κι όταν επιμέναμε πως είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που απαιτεί διερεύνηση ο κ. Κρυσταλλίδης αρκέστηκε να σημειώσει πως η ΔΥΠΑ έρχεται σε επαφή και με τους επενδυτές για να αναζητήσει τις ειδικότητες εργαζομένων όπου δεν υπάρχει προσφορά.
Κρατικό μυστικό η ανεργία στο Κιλκίς
Στις υπηρεσίες της ΔΥΠΑ όμως, τοπικά στο Κιλκίς και περιφερειακά στη Θεσσαλονίκη, μας περίμενε μια έκπληξη. Όταν ζητήσαμε να μας ενημερώσουν για τον αριθμό των ανέργων που είναι καταγραμμένοι στα γραφεία της ΔΥΠΑ στο ν. Κιλκίς (Κιλκίς και Γουμένισσα) η μεν προ-
ϊσταμένη του Κιλκίς αρνήθηκε παραπέμποντάς μας στην Θεσσαλονίκη, επειδή δεν έχει τέτοιο δικαίωμα, η δε Θεσσαλονίκη, ο κ. Κρυσταλλίδης δηλαδή από τη Περιφερειακή Διεύθυνση Μακεδονίας, μας παρέπεμψε στην κεντρική διοίκηση στην Αθήνα! Όταν τον ρωτήσαμε αν απαγορεύεται ή απλώς δεν γνωρίζει απάντησε πως δεν γνωρίζει. Κάπως έτσι πορευόμαστε στον 21ο αιώνα. Να ζητάς από υπηρεσία του ν. Κιλκίς και της Περιφέρειας να σε ενημερώσουν πόσοι άνεργοι είναι δηλωμένοι στο ν. Κιλκίς και να σε παραπέμπουν στην Αθήνα.
Θα επιχειρήσουμε να επικοινωνήσουμε και με την Αθήνα. Ποιος βάζει στοίχημα ότι θα μας δώσουν τον αριθμό των δηλωμένων ανέργων στο ν. Κιλκίς και δεν θα μας παραπέμψουν στο Υπουργείο Απασχόλησης; Μάλλον τον κ. Μητσοτάκη πρέπει να ρωτήσουμε στην επόμενη
επίσκεψή του στο Κιλκίς.
Η ανεργία από την πλευρά των επιχειρήσεων
Στη Βιομηχανική Περιοχή λειτουργεί η Διοίκηση της ζώνης των επενδυτών. Κι εκεί εργάζεται ένα στέλεχος, ο κ. Δημητριάδης, ο οποίος είναι βαθύτατος γνώστης του φαινομένου το οποίο επιχειρούμε να φέρουμε στην επιφάνεια. Τον ρωτήσαμε πως εξηγείται το φαινόμενο με τόσους δηλωμένους ανέργους αλλά όχι ανάλογες προσλήψεις παρότι υπάρχουν κενές θέσεις στις βιομηχανίες. Κωδικοποιήσαμε τις απαντήσειςτου και τις παρουσιάζουμε καθώς συγκροτούν μια ολοκληρωμένη εικόνα και μια εξήγηση του σύνθετου φαινομένου της ανεργίας στο Κιλκίς.
Υπάρχουν τέσσερις βασικοί λόγοι για τους οποίους δεν γίνονται προσλήψεις όσες τουλάχιστον θα επέβαλαν αφενός ο αριθμός των δηλωμένων ανέργων σε σχέση με τις ανάγκες και τα κενά στην μεταποίηση.
Αιτία πρώτη: Δεν υπάρχει προσφορά εργασίας σε ειδικότητες όπου η ζήτηση είναι αυξημένη και μάλιστα η αμοιβή είναι σχετικά ικανοποιητική. Πρόκειται για ειδικότητες όπως του ηλεκτροσυγκολλητή, του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου, του τορναδόρου κ.α. Είναι οι συνέπειες ενός στρεβλού συστήματος εκπαίδευσης που δεν λαμβάνει υπόψιν του και δεν συστοιχίζεται με τις ανάγκες της παραγωγής. Είναι χρόνια διαπίστωση, αλλά παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις παραμένουμε ως εκπαιδευτικό σύστημα μόνο στις διαπιστώσεις.
Αιτία δεύτερη: Υπάρχει ποσοστό ανέργων που δεν μπορούν να εργαστούν. Δεν είναι κατάλληλοι προς εργασία για διάφορους λόγους. Και κανείς που αναζητά έστω ανειδίκευτους εργαζόμενους δεν θα προσλάβει κάποιον όταν είναι φανερό ότι δεν μπορεί να του κάνει τη δουλειά.
Στην ίδια αιτία εντάσσονται και νέοι άνεργοι που ενώ προσλαμβάνονται με την πρώτη ευκαιρία αποχωρούν. Επιλέγουν με όποιον τρόπο μπορούν να επωφεληθούν από τα προγράμματα ανεργίας. Οι πολιτικές ενίσχυσης της ανεργίας, ιδιαίτερα κατά την εποχή της πανδημίας, έχουν στρεβλώσει το μοντέλο απασχόλησης στην χώρα μας. Ενισχύουν την ανεργία κάποτε σε βάρος της εργασίας.
Αιτία τρίτη: Οι νέοι δεν επιλέγουν να προσέλθουν σε εργασία επειδή θεωρούν ότι η αμοιβή είναι χαμηλή. Ουδείς σώφρων και γνώστης της κοινωνικής πραγματικότητας θα διαφωνήσει ότι μπορεί κάποιος να ζήσει μια οικογένεια με 700 ευρώ, όσα περίπου το κατώτατο μεροκά
ματο. Βεβαίως και δεν αρκούν. Αλλά ο ίδιος σώφρων θα πρέπει να γνωρίζει επίσης ότι ενώ ο εργαζόμενος εισπράττει 700 ευρώ, ο επενδυτής δαπανά πέραν των 700 ευρώ και ένα επιπλέον 45% επί του μισθού σε ασφαλιστικές και εργοδοτικές εισφορές. ¨οπερ ανεβάζει σε
πάνω από 1000 ευρώ τη δαπάνη. Αυτό το 45% της επιβάρυνσης είναι το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και πρέπει να γνωρίζουμε επίσης ότι η Βιομηχανία στο Κιλκίς αντιμετωπίζει όχι μόνο τον ανταγωνισμό από τις χώρες της ΕΕ, αλλά τον αθέμιτο ανταγωνισμό από
την Τουρκία, όπου αποτελούν «ψιλά γράμματα» τα περί ασφαλιστικών και εργοδοτικών εισφορών. Επομένως όντως ισχύει ότι ο κατώτατος μισθός είναι μικρός, αλλά ισχύει και η μεγάλη, δυσανάλογα μεγάλη, πρόσθετη επιβάρυνση των επενδυτών. Μια πολιτική από την Πολιτεία
που θα ενίσχυε το μεροκάματο χωρίς να αυξάνει το συνολικό εργοδοτικό κόστος θα ήταν ευκταία και από τις επιχειρήσεις.
Αυτή είναι μια συνολική αποτίμηση της εικόνα της ανεργίας- απασχόλησης ως κοινός τόπος εκ μέρους των επενδυτών.
Ελπίζουμε να φωτίσαμε μερικές από τις πλέον σημαντικές πτυχές του φαινομένου το οποίο εξαρχής περιγράψαμε. Μεγάλος αριθμός ανέργων, σημαντικές ανάγκες απασχόλησης, μικρότερος αριθμός προσλήψεων.
