Ο Σπάρτακος καταγόταν από το Θρακικό φύλλο των Μαίδων το οποίο κατοικούσε στο κεντρικό και βόρειο τμήμα της κοιλάδας του Στρυμώνα ποταμού, δηλαδή βορειοανατολικά της Λίμνης Κερκίνης, περιοχή που σήμερα ανήκει στη Βουλγαρία.Πατρίδα του θα μπορούσε να είναι η Πέτρα (Πετρίτσι), το Μελένικο, η Ιαμφορίνα ή και άλλη πόλη. Στο σημερινό Σαντάσκι της Βουλγαρίας, που επαίρεται και πιθανότερα είναι γενέτειρά του Σπάρτακου,  υπάρχει μεγαλοπρεπές μνημείο του.
Το σύνολο σχεδόν των γνώσεών μας για τον Σπάρτακο περιορίζονται στους ιστορικούς Πλούταρχο, Γάιο Κρίσπο Σαλούστιο, Αππιανό, Κικέρωνα, Γάιο Ανναίο Ιούλιο Φλώρο. Έχει επικρατήσει η άποψη ότι ήταν αριστοκρατικής καταγωγής από βασιλική Θρακική δυναστεία, επειδή πολλοί βασιλείς της Θράκης έφεραν τον όνομα Σπάρτακος.  Οι Θράκες, ανυπότακτοι από την φύση τους και ανεξάρτητοι δεν ανεχόταν την Ρωμαική κατοχή. Οι Θρακικές φυλές όπως, οι Οδρύσες, οι Μαίδωνες, οι Δάρδανοι, οι Βέσσωνες, οι Κοιλαδήδες συνέχισαν τις εξεγέρσεις ενάντια στους Ρωμαίους μέχρι την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης και την μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαικής αυτοκρατορίας στο παλιό Βυζάντιο. Οι θράκες τότε πρωταγωνίστησαν αφού ο κύριος κορμός της αυτοκρατορίας ήταν η Θράκη και η πρωτεύουσα αυτής στην Θράκη βρισκόταν.
Σε μια τέτοια εξέγερση που είχε η φυλή των Μαίδων της δυναστείας των Σπαρτακιδών με τους Ρωμαίους, συνελήφθη ο Σπάρτακος και αιχμάλωτος πολέμου δούλεψε στην αρχή ως δούλος σε ορυχείο και στην συνέχεια πουλήθηκε σε ιδιοκτήτη της περίφημης σχολής μονομάχων της Καπύης στην Καμπανία , στην οποία η μεγάλη πλειοψηφία των μονομάχων ήταν θρακικής και γαλατικής καταγωγής.

Η επανάσταση των σκλάβων
Λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν στη σχολή των μονομάχων, περίπου 200 μονομάχοι, κατέστρωσαν σχέδιο εξέγερσης. Ο Σπάρτακος, που είχε σπουδαίες στρατηγικές ικανότητες, αναδείχθηκε σε αδιαφιλονίκητο ηγέτη του κινήματος, ενώ από τους υπόλοιπους ξεχώρισαν οι Γαλάτες Κρίξος και Οινόμαος.. Παρόλο που το σχέδιο απόδρασης διέρρευσε, μερικές δεκάδες μονομάχων   (78 κατά τον Πλούταρχο, 70 κατά τον Αππιανό, 50 κατά τον Κικέρωνα, περί τους 30 κατά τον Φλώρο) κατάφεραν να δραπετεύσουν (73 π.Χ.), χρησιμοποιώντας ως όπλα μαγειρικά σκεύη. Στο δρόμο λήστεψαν μια εφοδιοπομπή που μετέφερε οπλισμό μονομάχων σε κάποια άλλη πόλη. Έπειτα κατέφυγαν στις πλαγιές του Βεζούβιου, απ’ όπου διενεργούσαν επιδρομές λεηλατώντας τα γειτονικά κτήματα.
Ο αριθμός των επαναστατών άρχισε να μεγαλώνει καθώς στις τάξεις τους προσχωρούσαν δούλοι, άποροι και κατατρεγμένοι φτωχοί αγρότες, μεταξύ αυτών και πλήθος γυναικοπαίδων. Ο αριθμός τους ξεπέρασε τις 120.000 κατά τον Αππιανό, ενώ κατ’ άλλους ιστοριογράφους τις 90.000. Ο Σπάρτακος και οι μονομάχοι-σύντροφοί του ανέλαβαν να εκπαιδεύσουν τους οπαδούς τους κι έτσι γύρω από τον πυρήνα τον μονομάχων δημιουργήθηκε, σε λίγες εβδομάδες, ένας μικρός στρατός. Οι πρώην δούλοι εκτελούσαν επιδρομές και επιθέσεις εναντίον ολιγομελών ομάδων ταξιδιωτών, αποκομίζοντας στρατιωτικό οπλισμό με τον οποίο αντικαθιστούσαν τον οπλισμό των μονομάχων που τον θεωρούσαν υποτιμητικό.
Τα πολεμικά γεγονότα είναι σε όλους γνωστά και από τις κινηματογραφικές ταινίες που έχουν γυριστεί με πρώτη και καλύτερη την ταινία «Σπάρτακος» σε σκηνοθεσία Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ενώ το σενάριο επιμελήθηκε ο Ντάλτον Τράμπο, από το βιβλίο του Χάουαρντ Φαστ, ο οποίος εκείνη την εποχή βρισκόταν στη «μαύρη λίστα» του Χόλιγουντ, καθώς είχε αρνηθεί να καταθέσει εναντίον συναδέλφων του στην επιτροπή Μακάρθι. Ο Τράμπο δε διστάζει να καταφερθεί ενάντια στην τότε πολιτική πραγματικότητα των ΗΠΑ, παραλληλίζοντας τους παρακμιακούς Ρωμαίους με τους σκληρούς μεγιστάνες του Χόλιγουντ, που υποδαυλίζουν την αξία του ταλέντου χάριν επεκτατικών συμφερόντων. Ετσι το φιλμ «Σπάρτακος» αποτελεί μια εξαίρεση στο είδος των πολυδάπανων ιστορικών ταινιών, αφού οι «κοφτεροί» διάλογοι της πένας του Τράμπο και η δυναμική σκηνοθεσία του Κιούμπρικ δεν το περιόρισαν μόνο στην ανάδειξη μιας φαντασμαγορίας ντεκόρ και κουστουμιών, με αποτέλεσμα οι κριτικοί να το επαινέσουν ως «το έπος του σκεπτόμενου ανθρώπου». Πρωταγωνιστούν: Κερκ Ντάγκλας, Λόρενς Ολιβιέ, Τζιν Σίμονς, Πίτερ Ουστίνοφ, Τόνι Κέρτις, Τσαρλς Λότον, κ.α. (Μ. Τετάρτη, STAR, 21.00)..
Για δύο ένδοξα χρόνια, ο ηγέτης των επαναστατημένων μονομάχων οδήγησε τον στρατό του από δούλους σε νίκες κατά των ρωμαϊκών λεγεώνων, απειλώντας το κύρος και την υπόσταση της ίδιας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας!
Ωστόσο η έλλειψη συνοχής μεταξύ των επαναστατών και τυφλωμένοι από τις διαδοχικές επιτυχίες τους , καθώς και το ότι αγνόησαν ακόμα μία φορά τις υποδείξεις του Σπάρτακου, οδήγησε σε τελική ήττα και στον θάνατο του Σπάρτακου.
 Η επανάσταση των σκλάβων, παγιδευμένη καταμεσής της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (Νότια Ιταλία), δεν θα μπορούσε να τελεσφορήσει, όμως η επανάσταση του Σπάρτακου θεωρείται η μεγαλύτερη της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας, από τις μεγαλύτερες σε ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας και το  όνομα του Σπάρτακου επιβίωσε διαμέσου των αιώνων ως διαχρονικό σύμβολο του ανθρώπου που δεν σκύβει το κεφάλι σε κανένα ζυγό, όσο τρομακτικός κι αν είναι...

Ο θάνατος του Σπάρτακου σε νεότερη απεικόνιση.

Η ιστορική σημασία της εξέγερσης του Σπάρτακου

Η επανάσταση του Σπάρτακου επηρέασε την ιστορία, την πολιτική σκέψη, την οικονομία, τις επιστήμες, αλλά και τις τέχνες μηδέ της εβδόμης εξαιρουμένης. Το ότι έγινε μερικούς αιώνες νωρίτερα από την ωρίμανση των συνθηκών για την εξαφάνιση της δουλείας ως κοινωνικά κυρίαρχου συστήματος αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
Οι κλασικοί του Μαρξισμού – Λενινισμού αναγνώρισαν την μεγάλη σημασία της εξέγερσης του Σπάρτακου και τις ιδιαίτερες ηγετικές του ικανότητες. Ο Καρλ Μαρξ σημείωνε σε γράμμα του στον Φρίντιχ Έγκελς στις 27 Φλεβάρη του 1861. «Ο Σπάρτακος εμφανίζεται σαν η πιο φημισμένη μορφή που ανέδειξε όλη η αρχαία ιστορία. Ένας μεγάλος στρατηγός, ευγενής χαρακτήρας, πραγματικός εκπρόσωπος του αρχαίου προλεταριάτου».
Ο Λένιν χαρακτήρισε την εξέγερση του Σπάρτακου ως απελευθερωτικό αγώνα των καταπιεσμένων, ως ένα δίκαιο πόλεμο. Την μεγάλη σημασία της εξέγερσης του Σπάρτακου ανέλυσε, μεταξύ άλλων ο Λένιν στη διάλεξή του για το κράτος.
Ανάμεσα στα άλλα το όνομα του Σπάρτακου, το πήραν οι «Σπαρτακιστές» της Δημοκρατίας της Βαιμάρης, οι κομμουνιστές της Γερμανίας, με ηγέτες τον Κάρλ Λίμπκνεχτ και την Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη καθώς και στα Βαλκάνια, κινήματα σύλλογοι, σωματεία, ιδρύματα, ακόμη και μεγάλοι αθλητικοί σύλλογοι, έχουν το όνομα του Σπάρτακου. Μόνο στη χώρα μας, που η κυρίαρχη αστική τάξη είχε εχθρότητα και αλλεργία σε κάθε τι το επαναστατικό, δεν τιμήθηκε όσο θα έπρεπε ο μεγάλος Θρακιώτης επαναστάτης.
Ακόμη και οι ιστορικοί τον αγνόησαν. Για  παράδειγμα η επίτομη ιστορία του Τζουγανάτου που κυκλοφόρησε μέσα στην Χούντα σε «άπταιστον αρχαίζουσα καθαρεύουσα» αφιερώνει μόνο πέντε σειρές!!!
Παρόλα αυτά ο Σπάρτακος ενέπνευσε και θα συνεχίσει να εμπνέει πολύ περισσότερο τον σύγχρονο σκεπτόμενο άνθρωπο, αφού δεν έχουν εκλείψει οι ίδιες αιτίες, οι ίδιες αφορμές που γέννησαν την εξέγερση του Σπάρτακου.

Πηγές -Bιβλιογραφία – βοηθήματα:
1. Η Εξέγερση του Σπάρτακου. Του Γερμανού ιστορικού Ριγκομπερτ Γκίντερ (Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή) για το μέρος που αφορά την ιστορική σημασία της εξέγερσης του Σπάρτακου