Διότι σου λέει: - «Όταν πέθανε ο πρωθυπουργός Στρατάρχης Παπάγος στις 4 Οκτωβρίου 1955, την άλλη μέρα ο βασιλιάς όρκισε πρωθυπουργό τον δευτεροκλασάτο Υπουργό Δημοσίων Έργων Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ο λαός και η κοινοβουλευτική ομάδα του ″Συναγερμού″ ανέμεναν την πρωθυπουργοποίηση του Στέφανου Στεφανόπουλου και εκλεκτού διαδόχου του θανόντος Στρατάρχη και αντί αυτού, προέκυψε….. Καραμανλής: Ήταν τυχαίο αυτό ή μήπως πίσω από αυτή την ενέργεια του βασιλιά υποκρύπτονταν δεσμεύσεις, συμφέροντα και σκοπιμότητες;      Όχι πολλά χρόνια μετά την πρωθυπουργοποίηση Καραμανλή (21.12.1958) έσκασε η βόμβα στην εφημερίδα ΝΕΟΛΟΓΟΣ των Πατρών, όπου ο παλιός  βουλευτής και στενός συνεργάτης του άλλοτε ΥΠΕΞ. Παναγιώτη Πιπινέλη, Π. Σωτηρόπουλος, δημοσίευσε επιστολή, σύμφωνα με την οποία ο Καραμανλής, με γραπτό κείμενο του, ανέλαβε έναντι των Άγγλων υποχρέωση «κλεισίματος» του Κυπριακού (με αντάλλαγμα προφανώς την πρωθυπουργοποίηση του).      Είναι το γνωστό ΜΝΗΜΟΝΙΟ, το οποίο φέρετε να συνετάγη από τον Πιπινέλη επί εντύπου του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και στο οποίο αποτυπωνόταν προτάσεις – σκέψεις του Καραμανλή σε περίπτωση που σχημάτιζε αυτός κυβέρνηση.                     Στο Μνημόνιο αυτό που συνετάγη τον Σεπτέμβριο του 1955 δηλαδή λίγο πριν πεθάνει ο Αλεξ. Παπάγος και έφερε ιδιόγραφες διορθώσεις του Καραμανλή, για το Κυπριακό, εγράφοντο τα ακόλουθα:        
«Επί του Κυπριακού, θα καταβάλλετο προσπάθεια, εξουδετερώσεως των αντιδράσεων της κοινής γνώμης, προς συμβιβαστικήν επίλυσην τούτου.»        Σύμφωνα με τον Σωτηρόπουλο, το έγγραφο αυτό μεταφράστηκε στην Αγγλική, και με ειδικό απεσταλμένο εστάλη στην οικία του Καραμανλή ο οποίος προς τούτο ενημερώθηκε τηλεφωνικά. Παραπέρα ο Σωτηρόπουλος αναφέρει: «Δια ποιόν επροορίζοντο τα σημειώματα, δεν γνωρίζω. Ούτε εξ ευπρεπείας ηρώτησα. Υποψιάσθην και υποθέτω, ότι ο κ Καραμανλής ήθελε, ιδία τα εις των Άγγλικήν, να τα δώσει ως μνημόνια συνομιλιών του μετά τρίτων προς αποφυγήν παρανοήσεων».     Το Μνημόνιο Σωτηρόπουλου έφτασε και στην ελληνική βουλή (22.1.1959) αλλά διαψεύστηκε από τον Καραμανλή, με «συνήγορο» τον Ευαγ. Αβέρωφ.        Την παραπάνω θέση του Καραμανλή για το Κυπριακό και αληθινή υποτιθέμενη, πολλοί την ερμήνευσαν ως προσπάθεια του Καραμανλή να κλείσει το Κυπριακό υπέρ των θέσεων της Μεγάλης Βρετανίας – USA, προδίδοντας τον Αγώνα του Κυριακού ελληνισμού που ξεκίνησε ένοπλα στις 1.4.1955 (ΕΟΚΑ).             
Υπενθυμίζουν ακόμη οι επικριτές του ότι στις προγραμματικές δηλώσεις της πρώτης κυβέρνησής του, αναφερόμενος στο Κυπριακό, απέφυγε επιμελώς κάθε αναφορά στην λέξη «αυτοδιάθεση» γεγονός για το οποίο πανηγύριζε στην Αθήνα ο Βρετανός πρέσβης μίστερ Πήκ.         
Ας σημειωθεί ότι ο Στρατάρχης Παπάγος, είχε συναινέσει στην ένοπλη εξέγερση των Κυπρίων και είχε καταθέσει το 1954 προσφυγή στον ΟΗΕ, με αίτημα όχι την ένωση αλλά την αυτοδιάθεση του Κυπριακού λαού. (Η προσφυγή αυτή δεν συζητήθηκε, λόγω κακών συσχετισμών δυνάμεων Ελληνικών και Άγγλο- Αμερικανικών σε βάρος φυσικά των Ελληνικών).                           ── Ο ──            
Από μόνες τους, οι παραπάνω σκέψεις - προτάσεις του Καραμανλή για το Κυπριακό, δεν μπορούν να τεκμηριώσουν κατηγορία για προδοσία του Καραμανλή. Επειδή «έτρεχε» ο Αγώνας στην Κύπρο, η κοινή γνώμη στην Ελλάδα ήταν υπέρ της Ένωσης και το Κυπριακό μέσω του ΟΗΕ είχε διεθνοποιηθεί, δεν σημαίνει ότι κάθε αντίθετη φωνή, η κάθε φωνή συναίνεσης και καταλαγής, ήταν κίνηση ενδοτισμού και προδοσίας του έθνους.        
Διότι τι λέει ουσιαστικά το μνημόνιο Καραμανλή επί του Κυπριακού; Ότι δηλαδή θα προσπαθήσει ο ίδιος να καταλαγιάσει τις αντιδράσει της κοινής γνώμης «προς συμβιβαστικήν επίλυση τούτου». Η συμβιβαστική επίλυση επ’ ουδενί συνιστά προδοσία των εθνικών συμφερόντων διότι πιθανόν όπισθεν αυτής να υπερκρύπτοντο σκέψεις άλλης τακτικής, άλλης πολιτικής και άλλης στρατηγικής. Η στάση της κυβέρνησης (και εν προκειμένω αυτής του Καραμανλή) δεν σήμαινε αναγκαστικά ότι αυτή δεν ήθελε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, αλλά ενδεχομένως να είχε άλλες προτεραιότητες και διαφορετική εκτίμηση της κατάστασης και των διεθνών συσχετισμών δυνάμεων που επέβαλλαν την περίοδο εκείνη μετάθεση των εθνικών αξιώσεων για ευθετότερο χρόνο.     
Άλλως τε ο Καραμανλής ζώντος ακόμη του Στρατάρχου, το 1955 επέκρινε την πολιτική του Παπάγου ως μαξιμαλιστική.     Υπάρχει πλουσιότατη βιβλιογραφία για τον ρόλο του Καραμανλή στο Κυπριακό. Η πλευρά που τον επικρίνει, θεωρεί την πρωθυπουργοποίηση του, εξόφληση γραμματίου, για το κλείσιμο του Κυπριακού.                Είναι όμως αυτή η αλήθεια; Βεβαίως εκκρεμεί η «ανώμαλη» πρωθυπουργοποίηση του, αλλά αυτήν μπορεί να την επέβαλλε ο βασιλιάς για χίλιους άλλους λόγους (ανανέωση πολιτικού δυναμικού, απαλλαγή βασιλείας από παράγοντες παλαιού πολιτικού κατεστημένου, ακόμη και για να ικανοποιήσει τον βρετανικό παράγοντα για ηπιότερη στάση της Ελληνικής κυβέρνησης στο Κυπριακό, με προσδοκία επίλυσης αυτού στο απώτερο μέλλον.               
Από αυτήν την άποψη προσωπικά, θεωρώ αβάσιμες και ατεκμηρίωτες τις κατηγορίες περί εθνικής μειοδοσίας του Καραμανλή επί του Κυπριακού, διότι τα γεγονότα επιδέχονται και άλλης ερμηνείας.     Δεν θεωρώ λοιπόν εκ  μόνου του λόγου αυτού προδότη τον Καραμανλή. Είχα όμως στο πρόσωπο του τις επιφυλάξεις μου για εθνική μειοδοσία, από άλλο λόγο.     Η λύση που τελικά δόθηκε στο Κυπριακό, προέκυψε από την «συνεννόηση»  Ελλάδος, Τουρκίας και Μεγάλη Βρετανίας.  
Το ερώτημα λοιπόν που με βασάνιζε ήταν: Τι δουλειά είχε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η Τουρκία;
Πολιτική του Παπάγου ήταν η επίλυση του Κυπριακού να προέλθει από διμερείς διαπραγματεύσεις Ελλάδος – Αγγλίας. Τι δουλειά λοιπόν είχε η συμμέτοχη της Τουρκίας στις διαπραγματεύσεις;
Ως γνωστόν η Οσμανική Αυτοκρατορία κατέλαβε την Κύπρο το 1571 και την κράτησε μέχρι το 1878. Η Πύλη φοβούμενη την επιθετικότητα της Ρωσίας, παραχώρησε την Κύπρο στην Μεγάλη Βρετανία, με αντάλλαγμα την βοήθεια της, σε περίπτωση επίθεσης της Ρωσίας στις όμορες επαρχίες της. Με την συνθήκη της Λωζάννης το 1923, η Τουρκία παραιτήθηκε όλων των δικαίων της επί της Κύπρου και το 1925 αναγνωρίστηκε η ένταξη της Κύπρου στην Βρετανική Κοινοπολιτεία.     Το ερώτημα λοιπόν ήτανε: Αφού εξέλειπε οποιασδήποτε μορφής κυριαρχία των Τούρκων επί της νήσου, τι δουλειά είχαν αυτοί στις διαπραγματεύσεις; Ποιοι κάλεσαν τους Τούρκους στην Ζυρίχη και το Λονδίνο; Αλλά το σπουδαιότερο: Γιατί δέχτηκε η Ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή ο Καραμανλής, να καθίσει στο ίδιο τραπέζι συνομιλιών για το Κυπριακό, αφού η Τουρκία είχε απεμπολήσει όλα τα δικαιώματα της επί της νήσου;
Μήπως στο σημείο αυτό και μόνο, επικεντρώνεται η ευθύνη της κυβέρνησης Καραμανλή; Μήπως αυτή και μόνο η στάση δικαιολογεί την βαρύτατη κατηγορία περί μειοδοσίας που του καταλογίζουν οι επικριτές του; Μήπως η υποψία «προδοσίας» ξεκινάει από εδώ;                    
Η βαθύτερη έρευνα και μελέτη του θέματος, παρόλες τις αμφιβολίες επιφυλάξεις και αμφισβητήσεις, δεν πείθει ότι ο Καραμανλής δεν αγωνίστηκε για το Κυπριακό ή το χειρότερο ότι «έθαψε» το Κυπριακό. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι ο Καραμανλής υποσχέθηκε στους «πάτρονές» του, επίλυση του Κυπριακού με τη συμμετοχή της Τουρκίας.     Οι χειρισμοί της εκάστοτε κυβέρνησης του, ήτανε πάντοτε λεπτοί και προσεκτικοί, έχοντας πάντα κατά νου ότι απέναντι του είχε την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Οι συνεχείς προσφυγές στον ΟΗΕ, στόχο είχαν την διεθνοποίηση του εθνικού ζητήματος και την ανεύρεση στηριγμάτων σε κράτη μη φιλικά προς Μεγάλη Βρετανία και USA.                
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα από το 1954 μέχρι το 1958 έφερε το Κυπριακό στον ΟΗΕ πέντε (5) φορές, παρά την αρνητική στάση της Αγγλίας και των ΗΠΑ. Και φυσικά όλες οι προσφυγές παρήλθαν άγονες, είτε γιατί δεν συζητήθηκαν, είτε γιατί δεν πάρθηκαν αποφάσεις, αλλά εκφράστηκαν απλώς ανούσιες και αόριστες ευχές για επίλυση της «διαφοράς». (Μήπως και σήμερα δεν εφαρμόζει ο ΟΗΕ την ίδια τακτική;)    
 Στην συνεδρίαση της πέμπτης προσφυγής (Αύγουστος 1958) δεν πάρθηκε και πάλι απόφαση του ΟΗΕ, αλλά δημιουργήθηκε πλειοψηφικό ρεύμα υπέρ σχεδίου  ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ το οποίο καλούσε τις τρείς (3) ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις ήτοι Μεγάλη Βρετανία – Ελλάδα και Τουρκία να έλθουν σε απ’ ευθείας μεταξύ τους διαπραγματεύσεις για την οριστική διευθέτηση του μελλοντικού καθεστώτος του νησιού. Να λοιπόν που και η Τουρκία εμφανίζεται στον διεθνή ορίζοντα ως ενδιαφερόμενη κυβέρνηση.    
Έχοντας η Ελλάδα υπόψη της τους διεθνείς συσχετισμούς δυνάμεων, ως αίτημα της πρώτης προσφυγής (1954) δεν έταξε την Ένωση, αλλά την Αυτοδιάθεση. Ωστόσο σε συνοδευτικό της προσφυγής υπόμνημα της, διευκρίνιζε ότι ο απώτερος στόχος ήταν η Ένωση. Για Ένωση επίσης διαδήλωναν τόσο οι Έλληνες στην Ελλάδα, όσο και οι Κύπριοι στην Κύπρο. Η Ένωση ήταν άλλως τε ο διακηρυγμένος στόχος της ΕΟΚΑ.    
Ωστόσο σοβαροί και ανυπέρβλητοι λόγοι επέβαλαν στην αποφασιστική αλλαγή του στρατηγικού στόχου, από Ένωση σε Ανεξαρτησία. Οι λόγοι αυτοί ήταν:
1. Η επίμονη αντίθεση των Άγγλων που παρέσυραν και τους λοιπούς εταίρους του ΝΑΤΟ στο επιχείρημα των ΗΠΑ για την ασφάλεια στην Μέση Ανατολή.
2. Η έντονη αντίδραση της Τουρκίας που εξέφραζε ανησυχίες για την ασφάλεια της ίδιας, την ασφάλεια των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή και την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων.
3. Η διστακτικότητα και επιφυλακτικότητα των αδέσμευτων που έβλεπαν πίσω από την Αυτοδιάθεση, συγκεκαλυμμένο αίτημα Ένωσης. Οι συνεχείς άλλωστε αποτυχίες των Ελληνικών προσφυγών, επιβεβαιώνουν τις επιφυλάξεις των αδέσμευτων.    
Μετά την αποτυχία των συνομιλιών Χάρτιγκ – Μακαρίου, η Αγγλία επιχειρεί το 1958 με το σχέδιο Μακμίλαν να επιλύσει το Κυπριακό. Το σχέδιο αυτό είναι διχοτομικό. Προβλέπει την συγκυριαρχία των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων  και επιβάλει στους Έλληνες πολλές και επαχθείς δουλείες.
Συνωδά προς τους τρείς παραπάνω αναφερόμενους λόγους, η λύση της Ανεξαρτησίας φαντάζει αναγκαία, αφού οι Άγγλοι δεν εισηγούνται απλώς ένα σχέδιο, αλλά απειλούν να το επιβάλλουν μονομερώς σε περίπτωση που το απορρίψει η Αθήνα.        
Εν όψει του διλήμματος Σχέδιο Μακμίλαν (δηλαδή σχέδιο συγκυριαρχίας της Τουρκίας στην Κύπρο) ή Ανεξαρτησία, Ελλάς και Κύπρος επέλεξαν την οδό της Ανεξαρτησίας. Εξ άλλου και λόγω της αποτυχίας της τελευταίας προσφυγής στον ΟΗΕ τον Αύγουστο του 1958, η λύση της Ανεξαρτησίας άρχιζε να φαντάζει μονόδρομος. Η λύση όμως αυτή, προϋπέθετε σύμπραξη και της Τουρκίας και έτσι βρέθηκε στο τραπέζι των συζητήσεων και η κυβέρνηση της Τουρκίας.
Το τραγικό είναι ότι όπως και όλες τις προηγούμενες φορές, παρότι Αθήνα και Λευκωσία δήλωναν δημόσια ότι συμπλέουν, στην πραγματικότητα, ούτε στο θέμα αυτό (δηλαδή της Ανεξαρτησίας) έγινε οποιαδήποτε συνεννόηση ανάμεσα τους, όχι μόνο πως να ξεκινήσουν από κοινού αυτό το δρόμο, αλλά και που σκοπεύουν να οδηγήσουν την πορεία τους αυτή. Αυτό το καινούργιο και δύσκολο ξεκίνημα δεν γίνεται από συμφώνου και δεν υπάρχει καμία κοινή προπαρασκευή για το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η νέα προσπάθεια πως δηλαδή θα γίνει η διαπραγμάτευση και ποιοι οι όροι της Ανεξαρτησίας που θα περιληφθούν στα κείμενα της Ζυρίχης και του Λονδίνου.     Έτσι πρόχειρα και απροετοίμαστα συμφωνήθηκε στην Ζυρίχη η Ανεξαρτησία της Κύπρου στις 12.2.1959 και μια εβδομάδα αργότερα στο Λονδίνο, επικυρώθηκε από τις κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρετανίας – Ελλάδας και Τουρκίας (με την συνυπογραφή εκπροσώπων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων) η ίδρυση Ανεξάρτητου Κυπριακού Κράτους.
Η εγκατάλειψη του στόχου της Ένωσης από την κυβέρνηση Καραμανλή και η αποδοχή της Ανεξαρτησίας του νησιού, με την σύμφωνη μάλιστα γνώμη του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, δεν συνιστά από μόνη της μειοδοσία σε βάρος των πόθων και συμφερόντων του Κυπριακού λαού και έθνους.
Γι’ αυτό και κρίνονται αόριστες και υπερβολικές οι σχετικές αιτιάσεις σε βάρος του Καραμανλή. Διότι το κρίσιμο δεν είναι γιατί ο Καραμανλής δέχθηκε τους Τούρκους στο τραπέζι, αλλά αν είχε την δυνατότητα η Ελλάδα να αποκλείσει την Τουρκία από τις διαπραγματεύσεις, εν όψει των έντονων αντιδράσεων της Αγγλίας, των ΗΠΑ, της Τουρκίας και της Διεθνούς κοινότητας, η οποία δι’ εκπροσώπων της στον ΟΗΕ, (Ινδός Κρίσνα Μένον, Αδέσμευτοι) αναγνώριζαν στο Κυπριακό δικαίωμα λόγου και στην Άγκυρα.
Και είναι ακόμη ερευνητέο αν είχε τη δυνατότητα η Ελλάδα να αποκλείσει από τις συμφωνίες επαχθείς όρους σαν αυτούς της μονομερούς επέμβασης των εγγυητριών δυνάμεων ξεχωριστά ή της μόνιμης παρουσίας τακτικού στρατού της Τουρκίας (ΤΟΥΡΔΙΚ) στο έδαφος της Κύπρου.                
Σε κάθε περίπτωση, τα όποια λάθη του Καραμανλή στην επίλυση του Κυπριακού, μπορούν να καταλογιστούν στην ανικανότητα και ανευθυνότητα του ιδίου και της κυβερνήσεως του.  Όχι όμως και στην πρόθεση του να προδώσει την Ελλάδα και την Κύπρο.                        
Θα έλεγε δε κανείς ότι το μέγεθος των λαθών του μεγεθύνθηκε και από την συμπεριφορά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, ο οποίος με τις συνεχείς  αντιφάσεις, αντιρρήσεις, υπαναχωρήσεις, αυτενέργειες, εγωισμούς λαϊκισμούς και ασυνεννοησίες του, δεν συνέβαλε όσο θα έπρεπε στην ορθή επίλυση του Κυπριακού ζητήματος
Κι έτσι οι δύο αυτοί ηγέτες, δεν κατάφεραν να επιλύσουν το Κυπριακό. Κατάφεραν όμως να «βαπτισθούν» απ’ το Λαό μας … Εθνάρχες.    
ΥΓ. Όσον αφορά τις ευθύνες του Καραμανλή στο Κυπριακό μετά το 1974, δεν μπορούμε να μιλήσουμε με ασφάλεια. Ο περίφημος «φάκελος της Κύπρου»  δεν άνοιξε ποτέ και «μαφιόζικη ομερτά» των πολιτικών μας βυθίζει στο σκοτάδι την Αλήθεια. Το δίχως άλλο κι εκεί υπάρχει φάκελος τραγικών λαθών και μεγάλων ευθυνών αλλά ας ελπίσουμε, όχι προδοσιών. Ωστόσο μέχρι να αποκαλυφθεί η αλήθεια και αυτή η περίοδος της διακυβέρνησης Καραμανλή, θα βαρύνεται με υποψίες και σκοτάδια. Γιατί το διακύβευμα  δεν ήτανε η τιμή ασφαλείας των αγροτικών προϊόντων, αλλά η τιμή της πατρίδας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Μενέλαος Αλεξανδράκης – Βύρων Θεοδωρόπουλος. Ευστάθιος Λαγάκος. Το Κυπριακό 1950 – 1974 μια ενδοσκόπηση. Εκδόσεις Ελληνική ευρωεκδοτική Αθήνα 1987.
2.Κύπρος: Έκδοση Κυπριακής Δημοκρατίας Λευκωσία 2000.
3.Κύπρος: Έκδοση Γραφείου Τύπου και πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας Λευκωσία 1982.
4.Μακάριος Δρουσιώτης Κύπρος 1959 – 1967. Εκδόσεις Αλφάδι 1998 Λευκωσία.
5.Σπύρος Παπαγεωργίου. Καραμανλής και Κυπριακό. Εκδόσεις Νέα Θέσις Αθήνα 1988.
6.Μωρίς Ζενεβουά. Η Ελλάς του Καραμανλή. Εκδόσεις Σιδέρη Αθήνα 1972.
7.Κρις Γουντχάους. Καραμανλής ο άνθρωπος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Εκδόσεις Μορφωτική Εστία ΑΕ Αθήνα 1982.
8.Κώστας Μπαρμπής. Τσακάλια και Ύαινες της Ελληνικής πολιτικής. Εκδόσεις Κάδμος Αθήνα 2012.
9.Χρήστος Κοσιώρης. Απομυθοποιήσεις. Εκδόσεις Ήλεκτρον Αθήνα 2014.
10.Σωτήρης Ριζάς. Κ. Καραμανλής βιβλίο εκδόσεων εφημερίδος ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Αθήνα 2015.
11.Το Κυπριακό πρόβλημα Γραφείο τύπου και πληροφοριών Κυπριακής Δημοκρατίας Λευκωσία 2000.
12.Μάνος Χατζηδάκης. Βασιλεύς Κων/νος. Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2015.
13.Ηλίας Ηλιόπουλος. Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος. Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2015.
14.Βαξεβάνης Κωνσταντίνος. Περιοδικό Hot doc 21.11.2012.
15.Αντώνης Κλάψης. Το Κυπριακό στον ΟΗΕ. Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 12.10.2014 (Άρθρο).