Τα χρόνια πέρασαν οι μνήμες όμως, και οι αφηγήσεις, είναι ολοζώντανες. Αυτές τις προφορικές αφηγήσεις, που τα τελευταία χρόνια είναι και γραπτές, ήρθε και τις μετέτρεψε σε θεατρική παράσταση ο Σύλλογος Ανατολικορωμυλιωτών Πολυκάστρου, με τη συνεργασία της  κυρίας Ολυμπίας Κηπουρίδου,  που έγραψε το καλοδουλεμένο σενάριο και σκηνοθέτησε άριστα την παράσταση, με τίτλο: «ΤΟ ΣΙΝΑΠΛΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΑΣ».

Με αυτή την παράσταση θέλησε ο Σύλλογος Ανατολικορωμυλιωτών Πολυκάστρου να κλείσει τον κύκλο των εορταστικών εκδηλώσεων για τα εκατοντάχρονα της αναγκαστικής μετοικεσίας των προγόνων τους.

Μια ομάδα όλων των ηλικιών, είκοσι και πλέον μελών του συλλόγου, δούλεψε δέκα ολόκληρους μήνες με πολλές και επίπονες πρόβες και παρουσίασαν τις σελίδες της ιστορίας τους με μνήμες από το Σιναπλί του 19^ου αιώνα και αρχές του 20^ου, που σταμάτησαν βίαια το φθινόπωρο του 1924  και έκτοτε τη ζωή στο Πολύκαστρο, που συνεχίζεται…….

Η ζωή εκεί, μέχρι το τελευταίο τέταρτο του 19^ου αιώνα κυλούσε ήρεμα,  σαν τα πεντακάθαρα νερά του ποταμού Ασμάκι που διέσχιζε το όμορφο μεγαλοχώρι τους. Τότε άρχισαν να εκδηλώνονται τα πρώτα σύννεφα, τόσο από το επίσημο Βουλγαρικό κράτος, όσο και από τις οργανωμένες συμμορίες των κατσαπλιάδων. Χρόνο με το χρόνο τα πρώτα σύννεφα έγιναν καταιγίδες, οι καταιγίδες τυφώνες, βιαιότητες, διωγμοί, εγκλήματα, φόνοι. Από την τρομοκρατία ο φόβος κυριάρχησε, τα γεγονότα της Αγχιάλου ανάγκασαν ένα μεγάλο μέρος του χωριού να φύγει στην Ελληνική Θεσσαλία, το ίδιο και στον Μεγάλο Πόλεμο. Ήρθε και η συνθήκη του Νευγύ, που βάφτισε την αναγκαστική προσφυγιά σε εθελουσία μετοικεσία και ολοκληρώθηκε ο εκπατρισμός. Ήταν Έλληνες, πώς να γίνουν Βούλγαροι, Έλληνες αποφάσισαν να ζήσουν. Φόρτωσαν τα ζντράνια τους (υπάρχοντα) στο κάρο και κόνεψαν στο Καρασούλι, που σε λίγα χρόνια το είπαν Πολύκαστρο, στη Μεσσούνη Κομοτηνής, στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, στη Φιλιππούπολη Λάρισας και στα χωριά του Θεσσαλικού κάμπου.

  Αυτά τα γεγονότα, με γλαφυρό τρόπο, με συναπλιώτικες ατάκες, με πόνο, με αγάπες, με έρωτες μέσα στα δύσκολα χρόνια, με τη σταδιακή γνωριμία, επαφή και αποδοχή, των άλλων προσφυγικών ομάδων, μέχρι το σήμερα παρουσίασαν το Σάββατο  15-3-2025, στο κατάμεστο θέατρο του Κέντρου Πολιτισμού Πολυκάστρου, σε μια ανεπανάληπτη θεατρική παράσταση που καταχειροκροτήθηκε.

Οι κεντημένες τσούκνες, τα καλοραμμένα πουτούρια, τα όμορφα πχάμσα, τα γιλέκα και τα τσιπούνια, έντυσαν τα Σιναπλιωτούδια και τις Σιναμπιωτούδις στην παράσταση, που επενδύθηκε μουσικά με το ακορντεόν του Θανάση Χαμουρούδη.    

Πολλά συγχαρητήρια και ευχαριστίες στο ΔΣ του συλλόγου, στην πρόεδρο κυρία Ελένη Χαμουρούδη, στη σεναριογράφο και σκηνοθέτη κυρία Ολυμπία Κυπουρίδου, αλλά τα πολλά συγχαρητήρια απευθύνονται στα μέλη του συλλόγου, γυναίκες άνδρες και παιδιά, που συμμετείχαν. Ήταν καλύτεροι από επαγγελματίες ηθοποιούς και η παράσταση καταπληκτική.

Ήταν τυχεροί όσοι παραβρέθηκαν, ανάμεσά τους και εμείς, ήταν όλα τόσο όμορφα, σαν «Παραμύθι του παππού……»   

Ήταν το καλύτερο μνημόσυνο, μνήμης και τιμής στους προγόνους μας.